Dr. Đỗ Tấn Sĩ
(1942-2024)
---
Lê Văn Lợi diễn từ
~
Sáng sớm ngày 21/01/2024, khi check mail tôi nhận được tin Anh Bảy (Dr. Đỗ Tấn Sĩ) đã bay về Trời vào lúc 16h45 ngày 20/01/2024. Dù biết rằng “sinh – lão – bệnh – tử” là quy luật muôn thuở nhưng khi nhận được tin này vẫn cảm thấy bất ngờ, một nỗi buồn mênh mang lặng lẽ xâm chiếm hết tâm trí. Căn cứ theo thuyết liên đới lượng tử, chúng ta tin rằng vong linh của Anh Bảy sẽ hiện hữu tại một vì sao xa xôi thuộc một Thiên hà nào đó trong Vũ trụ bao la đến vô cùng, cách chúng ta hàng triệu năm ánh sáng. Nghĩa là Anh Bảy vẫn đi du ngoạn trong Vũ trụ, chỉ là quá xa xôi nên khó lòng quay lại nơi chúng ta đang sống.
~
Anh Bảy sinh ngày 17/12/1942 tại Biên Hòa - Đồng Nai, học trung học tại trường Lycée Pétrus Trương Vĩnh Ký (thường được gọi là Trường Pétrus Ký), Anh lấy bằng Cử nhân Toán học tại khoa Toán Đại học Khoa học Sài Gòn (Viện Đại học Đà Lạt & Sài Gòn). Năm 1966 anh sang Bỉ định cư rồi lấy bằng Tiến sỹ (Ph.D.) về Lý thuyết Nguyên tử tại trường Đại học Tự do Brúc-xen vào năm 1971 với tấm bằng xuất sắc (La Plus Grande Distinction).
Anh tham gia giảng dạy và nghiên cứu tại Trường Đại học Quốc gia Mons, Bỉ (tiếng Pháp: Université d'État de Mons, Belgique), tham gia nghiên cứu tại trường Đại học Tự do Brúc-xen (tiếng Pháp: Université Libre de Bruxelles). Anh còn tham gia giảng dạy tại Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. Anh là nghiên cứu viên độc lập (Independent Researcher) thuộc Hiệp hội Vật lý TP. Hồ Chí Minh, với bút danh trong các bài báo khoa học là DO Tan Si.
Nguồn: (16) DO Tan Si | LinkedIn
Anh Bảy có đăng nhiều bài báo khoa học trên các tạp chí khoa học quốc tế. Tôi tìm trong ResearchGate thì thấy bài đầu tiên đăng vào năm 1975 và bài mới nhất đăng vào năm 2022 (có tất cả 27 bài - có thể chưa đầy đủ). Chủ đề nghiên cứu chính của Anh Bảy là Toán vật lý. Một trong những chủ đề yêu thích của Anh Bảy là Fourier Transform (Biến đổi Phu-ri-ê). Anh Bảy thường viết các bài báo khoa học vào lúc có thời gian rỗi rãi. Thật là một thú vui tao nhã bác học.
Lần trao đổi về các nghiên cứu khoa học gần đây nhất là vào ngày 4-6-2023 (trao đổi qua email với anh Lâm Thanh Mỹ) về “Principles of Quantum Mechanics and Laws of Wave Optics from One Mathematical Formula” (tạm dịch: Các nguyên lý cơ học lượng tử và các định luật quang học sóng từ một công thức toán học).
~
Trừ các thành viên BelUnion, có lẽ ít người biết rằng, ngoài sở thích nghiên cứu khoa học, Anh Bảy còn viết truyện ngắn dưới các bút danh khác nhau. Dưới bút danh Xuân An có “Một chuyện tình” (1, 2, 3), “Dẫu lìa ngó ý …” (1980), dưới bút danh Đỗ Phước Bình có “Bên dòng sông Phố”, “Những người bạn cũ” (1973), dưới bút danh Hoàng Thị Mỹ Trang có “Nhật ký của mẹ”, “Độc thoại” (1968), “Tự truyện” (1968), dưới bút danh Mai Hồng có “Thương nhớ”, dưới bút danh Lê Hồng Sơn có “Thư nhà”, dưới bút danh Thanh Khê có “Người thày học” (1972), “Lối thoát” (1969).
Truyện của Anh Bảy là tự sự, tâm tư, nhật ký của chính tác giả về cuộc đời, về tình yêu, tình bạn, tình quê hương xứ sở, về lý tưởng sống – gắn liền với các giai đoạn biến động của đất nước.
~
Nói đến Anh Bảy tất nhiên là phải nói đến một Việt kiều yêu nước chân chính. Ngay từ khi mới sang, Anh Bảy đã nhận trách nhiệm phát hành báo Liên Hiệp cho sinh viên trong đường dây liên lạc Paris-Bruxelles nhằm xây dựng phong trào sinh viên và Việt kiều yêu nước tại Bỉ. Tiếp đó, Anh Bảy làm chủ tịch hội ái hữu sinh viên Bruxelles.
Trong giai đoạn 1969-1971 Anh Bảy đã cùng với nhiều anh chị sinh viên khác xuất bản nhiều tờ báo yêu nước, chống ngoại xâm như Giải Phóng, Tranh Đấu, Về Nguồn, Hiện Diện, Cảm Thông, Khai Phóng, Dân Tộc, Thông Xanh.
Vào các ngày 6 và 7-10-1973 tại Werbomont trong vùng đồi núi Ardennes, Anh Bảy và GS. Tăng Văn Hải cùng với đông đảo anh chị sinh viên, Việt kiều đã thành lập Hội sinh viên và Việt kiều yêu nước tại Bỉ. Hội có tờ báo riêng lấy tên là Kết Hợp với ý nghĩa phải đoàn kết, hợp sức với nhau để đấu tranh cho đất nước.
Đây là dấu mốc rất quan trọng trong cuộc đời của Anh Bảy. Kể từ thời điểm đó cho đến mãi về sau này, Anh Bảy là người lãnh đạo, là trung tâm kết nối cho tất cả các hoạt động của Hội. Hội vận động người sinh viên bình thường trở thành người yêu quê hương, đất nước qua những đêm dân ca, sử ca, tranh đấu ca, đêm hát cứu trợ đồng bào, các đêm hát nhạc sinh viên Sài Gòn, trình diễn vở kịch thơ như Tiếng gọi Lam Sơn, đêm Hòa Bình. Từ kỳ lễ Pâque (lễ Phục sinh) năm 1973 cho đến hơn mười mấy năm sau, phong trào Bỉ đều đặn tổ chức những trại mùa xuân, mùa hè rất vui tươi, đầm ấm.
~
Cùng với nhiều anh chị khác trong BelUnion, tôi có may mắn được gặp và làm quen với Anh Bảy (và Chị Bảy) từ cuối năm 1978. Khi vừa mới đặt chân lên đất Bỉ, Anh Bảy đã cử một số anh trong Hội ra đón chúng tôi ở sân bay Zaventem rồi đưa về Hội quán (49 phố Emile Banning). Kể từ thời điểm đó, chúng tôi ngay lập tức cảm nhận như sống trong một đại gia đình mà Anh Bảy là người đứng đầu, người thủ lĩnh tinh thần nhưng là một người anh rất thân thương, hiền lành mà vẫn trí tuệ, tao nhã. Chúng tôi – các du học sinh từ trong nước sang – cùng hòa ngay vào các hoạt động của Hội.
Ôi nhớ sao các bữa cơm chiều giản dị ở Hội quán 49 phố Emile Banning, nhớ các dịp Tết nguyên đán khi nghe Anh Bảy mở đầu với giọng nói Nam bộ đầm ấm, nhẹ nhàng mà vẫn rất trang trọng.
Vẫn nhớ sao lúc sum vầy cùng Anh Bảy và các anh chị trong Hội ở các Trại Đông, Trại Lễ phục sinh, Trại Hè, Trại Thu ở khắp nơi trên đất Bỉ và các nước lân cận mà tôi không nhớ hết được.
Chúng tôi vẫn lưu hoài trong ký ức các lần diễn thuyết, chuyện trò của các tên tuổi lớn của Việt Nam tại Hội quán. Ấn tượng không phai mờ về buổi nói chuyện của bác sỹ, nhà yêu nước Nguyễn Khắc Viện, do anh Bảy mời từ Pháp sang. Tại Hội quán Emile Banning, bác sỹ Nguyễn Khắc Viện đã giải thích cho chúng tôi mối liên quan giữa Trung Quốc và quân Khơ me đỏ, bài học mối quan hệ quốc tế, bài học về bàn cờ chính trị trên thế giới, làm thế nào để một nước nhỏ có thể tồn tại trong thế giới hỗn mang lúc bấy giờ. Thêm nữa, hễ cứ có ai từ trong nước sang thăm Tây Âu là Anh Bảy lại “vời” họ về Hội quán Banning để họ có một “talk show” nho nhỏ và anh em BelUnion lại có dịp đến để “chiêm ngưỡng”, để “thưởng thức”. Chúng tôi vẫn ấn tượng mãi với những buổi nói chuyện của bác sỹ Tôn Thất Tùng, các nhà thơ Xuân Diệu, Cù Huy Cận, bác sỹ Nguyễn Tài Thu, …
Khi biết tin có đoàn trong nước sang công tác là Anh Bảy lại thân chinh ra sân bay đón đoàn về 14 Guillaume Gilbert, nghỉ ngơi, ăn uống, hàn huyên chuyện trò, chuyện thời sự. Anh lắng nghe một cách chăm chú, sẻ chia với họ về các khó khăn, hồ hởi với mỗi bước tiến lên của đất nước. Anh Bảy đem hết nguồn lực của gia đình mình để phụng sự cho phát triển phong trào. Phát triển phong trào tức cũng là phụng sự cho Tổ quốc.
~
Có thể nói rằng tâm huyết chính của Anh Bảy là truyền thông, đào tạo, bồi dưỡng cộng đồng người Việt tại Bỉ tinh thần yêu nước, kết nối họ với Việt Nam, nhắc nhở họ về cội nguồn, kể cả lúc khó khăn cũng như lúc đất nước đã khang trang hơn và hội nhập với thế giới phát triển.
~
Rất nhiều trong chúng tôi xem việc một đoàn du học sinh gắn liền với một hội sinh viên và Việt kiều yêu nước như anh em trong một nhà là “trúng số độc đắc”, có một không hai. Thật là may mắn, số phận đã đem Anh Bảy đến với chúng tôi!
~
Về đời sống riêng tư thì có thể nói Anh Bảy hạnh phúc viên mãn. Vợ của Anh Bảy chúng tôi gọi là Chị Bảy. Sự nghiệp của Chị Bảy là sự nghiệp của Anh Bảy. Chị cũng giống như rất nhiều bà mẹ Việt Nam, tên của Chị là tên của chồng, công việc của Chị là phụng sự chồng và gia đình. Một sự hy sinh thầm lặng, tạo nên một chuẩn mực gia đình tiêu biểu của giá trị truyền thống Việt Nam theo kiểu “đời xưa”.
Anh Bảy, Chị Bảy có 3 cô con gái. Để giới thiệu họ, tôi xin mạn phép “nhại và modifier” thơ của Nguyễn Du:
~
Toàn tập ba ả tố nga,
Chương Đài chị cả, tiếp là Kỉnh Trang.
Sau cùng là bé Minh Giang,
Mỗi người một vẻ, mười trang vẹn mười.
Nét chung: trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
~
Các “ả tố nga” của Anh Bảy, Chị Bảy đều đã lập gia đình. Anh Bảy, Chị Bảy có 7 cháu ngoại. Tất cả các “ả tố nga” đều có cuộc sống gia đình đầm ấm.
~
Kính thưa Anh Bảy:
Thật là một diễm phúc được biết Anh, rồi được cùng Anh trải nghiệm những giây phút đẹp đẽ, êm đềm, hạnh phúc. Cuộc đời Anh đã để lại đức độ cho gia đình, con cháu, cho người thân, cho bạn hữu, cho cộng đồng và cho Tổ quốc. Đức độ và ký ức đẹp của Anh còn ở lại mãi trên thế gian này.
Hãy an yên ở chốn Trời xa Anh nhé!
Bái biệt Anh!
🙏
➖➖➖
