Ernest Hemingway
(Giải Nobel Văn học 1954)
-:-
Jim Gilmore đến Hortons Bay từ Canada. Anh mua lại xưởng rèn của ông lão người Horton. Jim thấp, đen với bộ râu rậm và bàn tay to. Anh là người thợ đóng móng ngựa cừ khôi song hình dáng thì chẳng giống thợ rèn tí nào, dẫu cho anh vận tạp dề da. Anh sống ở tầng trên của xưởng rèn và đi ăn ở nhà hàng D. J. Smith.
Liz Coates làm ở nhà hàng Smith. Bà Smith, một người phụ nữ to lớn và sạch sẽ, nói rằng Liz Coates là cô hầu bàn chu đáo nhất mà mình từng gặp. Liz có đôi chân đẹp. Cô luôn mang tạp dề sạch bằng vải bông kẻ. Jim Gilmore nhận thấy tóc cô luôn được cặp gọn trên đầu. Anh mến vẻ mặt của cô bởi nó rất tươi tỉnh nhưng anh chẳng bao giờ mơ tưởng về cô.
Liz rất thích Jim. Cô thích dáng người khi anh đi bộ từ xưởng đến nhà hàng và cô thường đứng ở cửa bếp để dõi nhìn khi anh bước xuống đường. Cô thích bộ râu của anh. Cô thích hàm răng trắng khi anh mỉm miệng cười. Cô thích phong cách chẳng mấy giống thợ rèn của anh. Cô thích vì ông bà Smith cũng rất quý Jim. Ngày nọ cô nhận ra rằng cô thích những sợi lông màu đen trên cánh tay và màu trắng trên làn da rám nắng khi anh rửa tay trong chậu nước bên ngoài nhà hàng. Ý nghĩ ấy khiến cô cảm thấy buồn cười.
Thị trấn Hortons Bay, ngoài cửa hàng tổng hợp và bưu điện có chiếc bình phong giả khá cao trông như thể chiếc xe ngựa đang đỗ phía trước, chỉ có năm ngôi nhà nằm trên trục đường chính từ Boyne City đến Charlevoix: nhà của Smith, nhà của Stroud, của Dillworth, của Horton và nhà của Van Hoosen. Những ngôi nhà đều ẩn trong các lùm cây du rậm rạp, còn con đường thì ngập trong cát. Đằng kia có một xưởng gỗ và khu lâm nghiệp. Cách đấy một khoảng là nhà thờ của Hội giám lý. Đối điện với nó là trường học của thị trấn. Xưởng rèn sơn màu đỏ, quay mặt về phía ngôi trường.
Con đường cát dốc chạy xuống đồi về phía vịnh xuyên qua cánh rừng. Từ cửa sau của nhà Smith bạn có thể nhìn thấy khu rừng trải dài đến tận hồ và có thể nhìn thẳng qua vịnh. Thiên nhiên rất đẹp vào mùa xuân và mùa hè, mặt vịnh xanh và sáng, mặt hồ thường gợn sóng quanh mỏm đất, mỗi khi có làn gió nhẹ thổi từ Charlevoix vào hồ Michigan. Từ cửa sau của nhà hàng Smith, Liz có thể nhìn thấy những chiếc xà lan chở quặng di chuyển trên mặt hồ về hướng Boyne City. Khi cô nhìn, chúng dường như đứng yên nhưng nếu cô quay vào bếp để nấu vài món rồi quay ra nhìn trở lại thì chúng đã vượt khuất khỏi tầm mắt, qua bên kia mỏm đất.
Lúc nào Liz cũng nghĩ tới Jim Gilmore. Còn anh thì dường như không để ý nhiều đến cô. Anh nói về công việc ở xưởng với D. J. Smith, về Đảng Cộng hòa, về James G. Blaine. Vào buổi tối, anh đọc tờ Toledo Blade và Grand Rapids bên ngọn đèn ở căn phòng phía trước, hoặc đốt đuốc đi xiên cá trong vịnh với D. J. Smith. Mùa thu đến, anh, Smith và Charley Wyman chuẩn bị xe ngựa, lều, thực phẩm, rìu, súng trường. Cùng với hai con chó, họ đi đến những cánh rừng thông bên kia Vanderbilt săn hươu. Liz và bà Smith chuẩn bị thức ăn trong vòng bốn ngày cho họ. Liz muốn nấu một món đặc biệt để Jim mang đi nhưng cuối cùng cô không làm được bởi cô sợ hỏi xin bà Smith trứng, bột và sợ nếu có mua những thứ ấy thì rồi bà Smith cũng có thể thấy cô nấu. Bà Smith chẳng khắt khe nhưng Liz sợ.
Suốt cả thời gian Jim đi săn hươu, Liz luôn nghĩ về anh. Mọi việc trở nên tồi tệ khi anh đi xa. Cô không thể ngủ yên khi mãi nhớ về anh và đã phát hiện ra rằng thật là vui khi nghĩ về anh. Nếu bản thân cô được phép thổ lộ thì sự việc hẳn sẽ dễ chịu hơn. Buổi tối trước hôm đoàn đi săn quay về, cô chẳng chợp mắt được chút nào, chỉ tại cô không nghĩ mình đã ngủ mà nguyên do chỉ vì tất cả được trộn lẫn trong trạng thái mơ màng giữa không muốn ngủ và thực tế không ngủ được. Khi nhìn thấy chiếc xe lăn bánh xuống con đường, cô cảm thấy bồn chồn và nhức nhối. Cô không thể nào chịu đựng nổi cho đến khi nhìn thấy Jim rồi mọi việc dường như ổn định lại khi anh trở về. Chiếc xe đỗ bên ngoài, dưới cây du lớn. Bà Smith và Liz bước ra. Râu của những người đàn ông mọc dài. Có ba con hươu trên thùng xe, chân của chúng thẳng đơ nhô lên trên mép thùng. Bà Smith hôn D. J, ông ghì chặt lấy bà. Jim nói “Chào, Liz” và nhoẻn cười. Liz không biết điều gì sẽ xảy ra khi Jim trở về nhưng cô biết chắc chắn sẽ có chuyện gì đó. Chẳng có gì xảy ra. Cánh đàn ông chỉ vừa về đến nhà, đấy là tất cả. Jim kéo tấm che, Liz nhìn vào. Một trong ba là con hươu đực rất to. Nó đã bị đông cứng và khó có thể nhấc ra khỏi xe.
“Anh hạ nó hả Jim?”. Liz hỏi.
“Ừ, không tồi chứ?” Jim vác nó trên lưng mang vào nhà hun khói.
Tối hôm ấy, Charley Wyman ở lại ăn tối với gia đình Smith. Bấy giờ đã quá muộn để anh quay về Charlevoix. Họ tắm, rửa rồi ngồi đợi ở căn phòng phía trước.
“Hãy còn một ít ở trong bình phải không Jimmy?” D. J. Smith hỏi, rồi Jim ra ngoài, đi đến chiếc xe ở trong chuồng ngựa, tìm bình whisky mà họ đã mang theo trong chuyến đi săn. Chiếc bình đựng bốn gallon rượu và hãy còn một ít chưa dùng đến. Jim uống một ngụm lớn trên đường quay vào nhà. Thật khó cho bất kỳ ai khi nâng cái bình lớn như thế để uống. Vài giọt whisky rớt trên vạt trước áo sơ-mi của Jim. Hai người đàn ông mỉm cười khi Jim mang cái bình bước vào D. J Smith bảo Liz đi lấy cốc. D. J rót ra ba cốc lớn.
“Nào xin chúc mừng anh, D. J”, Charley Wyman nói.
“Cái con hươu to ấy, Jimmy”, D. J nói.
“Và những con chúng ta để sổng”, Jim tiếp lời rồi uống cạn cốc của mình.
“Chuyến đi thật tuyệt vời đối với một gã đàn ông”.
“Chẳng có gì giống nó, thời gian này trong năm, để giải tỏa nỗi phiền muộn của bạn”.
“Ly này là lời giải thích, D. J”.
“Hãy đến nhánh sông ấy, các bạn”.
“Ly này dành cho năm tới”.
Jim bắt đầu cảm thấy hưng phấn. Anh thích mùi vị và cảm giác mà whisky mang lại. Anh vui khi quay về với chiếc giường ngủ thoải mái, thức ăn nóng và xưởng rèn. Anh uống thêm ly nữa. Mấy người đàn ông đi ăn bữa khuya với tâm trạng vui vẻ nhưng xử sự rất đúng mực. Liz ngồi vào bàn sau khi cô dọn xong thức ăn và cùng dùng bữa với gia đình. Đó là một bữa ăn tối ngon lành. Cánh đàn ông ăn rất ngon miệng. Sau bữa ăn, họ quay lại căn phòng phía trước. Liz dọn rửa mọi thứ với bà Smith. Sau đấy bà Smith lên gác, lát sau Smith đi ra và cũng lên gác. Jim và Charley vẫn ngồi ở phòng phía trước. Liz ngồi trong bếp, canh lò sưởi, vờ đọc sách trong lúc nghĩ về Jim. Cô muốn gặp mặt khi anh đi ra, như thế cô sẽ mang theo cái nhìn của Jim lên giường.
Cô đang mải nghĩ về Jim thì Jim bước ra. Mắt anh sáng lên và đầu tóc hơi rối. Liz nhìn xuống cuốn sách. Jim bước đến đằng sau ghế rồi dừng lại. Cô có thể cảm nhận được hơi thở của anh, lát sau anh choàng tay ôm cô. Bầu vú tròn, rắn và núm vú cương cứng dưới bàn tay. Liz hoảng sợ tột độ, chưa một ai đã từng chạm vào người Liz, nhưng Liz nghĩ: “Rốt cuộc chàng đã đến với mình. Chàng thực sự đã đến với mình”.
Cô co cứng người lại bởi lẽ quá sợ và không biết phải làm gì. Sau đó Jim ghì chặt cô vào ghế rồi ghé môi hôn. Nụ hôn sắc nhọn, đau nhức, vật vã đến nỗi cô nghĩ mình không thể nào chịu được. Cô cảm nhận Jim qua mặt sau của chiếc ghế, cô không thể chịu đụng được điều đó và rồi có cái gì đấy đang trỗi lên trong nguời cô, cảm giác của cô trở nên ấm áp và mềm mại hơn. Jim giữ chặt cô vào ghế và bây giờ cô muốn chuyện ấy và Jim thì thào, “Ra ngoài dạo đi”.
Liz nhấc áo khoác khỏi cái móc trên tường bếp rồi họ bước ra. Jim vòng tay quay người cô rồi cứ vài bước, họ dừng lại ôm chặt nhau. Jim hôn cô. Đêm không trăng, họ thả bộ, ngập chân trên con đường cát, xuyên qua rừng, đi xuống cảng, về phía nhà kho trên bờ vịnh. Nước đang vỗ vào những chiếc cọc, còn mỏm đất thì đen sẫm vắt ra vịnh. Trời lạnh song người Liz bừng nóng khi đi cạnh Jim. Họ ngồi xuống bên dưới mái che của nhà kho rồi Jim kéo Liz lại gần mình. Cô hoảng sợ. Một tay Jim đã ở bên trong áo Liz và đang vuốt ve bầu vú, còn bàn tay kia thì đã lần vào trong vạt váy. Liz rất kinh hoảng và chẳng thể hình dung anh sẽ làm chuyện ấy như thế nào nhưng cô vẫn xích lại gần anh hơn. Lát sau, bàn tay được cảm nhận quá lớn trong váy Liz bò đi. Nó trườn lên đùi và dấn cao hơn.
“Đừng Jim”, Liz nói. Jim đẩy bàn tay lên cao hơn.
“Anh không được, Jim. Anh không được”. Cả Jim lẫn bàn tay to của Jim chẳng nghe lời Liz tí nào.
Những tấm gỗ lát sàn rất cứng. Jim cởi áo cô và đang cố làm điều gì đó. Liz sợ nhưng Liz muốn chuyện ấy. Liz phải biết chuyện ấy nhưng nó khiến Liz sợ.
“Anh đừng làm điều đó, Jim. Anh đừng”.
“Anh phải. Anh sẽ. Em biết chúng ta phải”.
“Không, chúng ta không phải, Jim. Chúng ta sẽ không phải. Ôi, nó không hợp. Ôi, nó quá lớn và sẽ làm xây xát”. Liz đẩy anh ra, cô quá khó chịu và gò bó. Jim đã ngủ. Anh không cử động. Cô xoay xở trườn ra từ bên dưới anh, ngồi dậy, vuốt vạt váy và áo khoác rồi vén lại tóc. Jim đang ngủ, miệng hơi há. Liz cúi xuống hôn lên má. Anh vẫn ngủ say. Cô khẽ nâng đầu anh và lắc. Anh nghẹo đầu sang bên và nuốt nước bọt. Liz bật khóc. Cô đi đến đầu mép cầu tàu, nhìn xuống nước. Mù đang dâng từ phía vịnh. Cô lạnh, đau khổ và mọi ham muốn đã tan biến. Cô quay lại nơi Jim nằm, cố đánh thức một lần nữa. Cô thổn thức.
“Jim”, cô gọi, “Jim. Này, Jim”.
Jim trở mình rồi cuộn chặt người hơn. Liz cởi áo khoác cúi xuống đắp lên người anh. Cô cẩn thận chèn nó gọn gàng. Sau đó cô đi qua cầu tàu, lên con đường cát, về ngủ. Đám mù lạnh đang lan tỏa, tràn qua khu rừng từ phía vịnh.
➖➖➖
Phần tiếng Anh
Up in Michigan by Ernest Hemingway
---
JIM GILMORE CAME TO HORTONS BAY from Canada. He bought the blacksmith shop from old man Horton. Jim was short and dark with big mustaches and big hands. He was a good horseshoer and did not look much like a blacksmith even with his leather apron on. He lived upstairs above the blacksmith shop and took his meals at D. J. Smith’s.
Liz Coates worked for Smith’s. Mrs. Smith, who was a very large clean woman, said Liz Coates was the neatest girl she’d ever seen. Liz had good legs and always wore clean gingham aprons and Jim noticed that her hair was always neat behind. He liked her face because it was so jolly but he never thought about her.
Liz liked Jim very much. She liked it the way he walked over from the shop and often went to the kitchen door to watch for him to start down the road. She liked it about his mustache. She liked it about how white his teeth were when he smiled. She liked it very much that he didn’t look like a blacksmith. She liked it how much D. J. Smith and Mrs. Smith liked Jim. One day she found that she liked it the way the hair was black on his arms and how white they were above the tanned line when he washed up in the washbasin outside the house. Liking that made her feel funny.
Hortons Bay, the town, was only five houses on the main road between Boyne City and Charlevoix. There was the general store and post office with a high false front and maybe a wagon hitched out in front, Smith’s house, Stroud’s house, Dillworth’s house, Horton’s house and Van Hoosen’s house. The houses were in a big grove of elm trees and the road was very sandy. There was farming country and timber each way up the road. Up the road a ways was the Methodist church and down the road the other direction was the township school. The blacksmith shop was painted red and faced the school.
A steep sandy road ran down the hill to the bay through the timber. From Smith’s back door you could look out across the woods that ran down to the lake and across the bay. It was very beautiful in the spring and summer, the bay blue and bright and usually whitecaps on the lake out beyond the point from the breeze blowing from Charlevoix and Lake Michigan. From Smith’s back door Liz could see ore barges way out in the lake going toward Boyne City. When she looked at them they didn’t seem to be moving at all but if she went in and dried some more dishes and then came out again they would be out of sight beyond the point.
All the time now Liz was thinking about Jim Gilmore. He didn’t seem to notice her much. He talked about the shop to D. J. Smith and about the Republican Party and about James G. Blaine. In the evenings he read The Toledo Blade and the Grand Rapids paper by the lamp in the front room or went out spearing fish in the bay with a jacklight with D. J. Smith. In the fall he and Smith and Charley Wyman took a wagon and tent, grub, axes, their rifles and two dogs and went on a trip to the pine plains beyond Vanderbilt deer hunting. Liz and Mrs. Smith were cooking for four days for them before they started. Liz wanted to make something special for Jim to take but she didn’t finally because she was afraid to ask Mrs. Smith for the eggs and flour and afraid if she bought them Mrs. Smith would catch her cooking. It would have been all right with Mrs. Smith but Liz was afraid.
All the time Jim was gone on the deer hunting trip Liz thought about him. It was awful while he was gone. She couldn’t sleep well from thinking about him but she discovered it was fun to think about him too. If she let herself go it was better. The night before they were to come back she didn’t sleep at all, that is she didn’t think she slept because it was all mixed up in a dream about not sleeping and really not sleeping. When she saw the wagon coming down the road she felt weak and sick sort of inside. She couldn’t wait till she saw Jim and it seemed as though everything would be all right when he came. The wagon stopped outside under the big elm and Mrs. Smith and Liz went out. All the men had beards and there were three deer in the back of the wagon, their thin legs sticking stiff over the edge of the wagon box. Mrs. Smith kissed D. J. and he hugged her. Jim said “Hello, Liz,” and grinned. Liz hadn’t known just what would happen when Jim got back but she was sure it would be something. Nothing had happened. The men were just home, that was all. Jim pulled the burlap sacks off the deer and Liz looked at them. One was a big buck. It was stiff and hard to lift out of the wagon.
“Did you shoot it, Jim?” Liz asked.
“Yeah. Ain’t it a beauty?” Jim got it onto his back to carry to the smokehouse.
That night Charley Wyman stayed to supper at Smith’s. It was too late to get back to Charlevoix.
The men washed up and waited in the front room for supper.
“Ain’t there something left in that crock, Jimmy?” D. J. Smith asked, and Jim went out to the wagon in the barn and fetched in the jug of whiskey the men had taken hunting with them. It was a four-gallon jug and there was quite a little slopped back and forth in the bottom. Jim took a long pull on his way back to the house. It was hard to lift such a big jug up to drink out of it. Some of the whiskey ran down on his shirt front. The two men smiled when Jim came in with the jug. D. J. Smith sent for glasses and Liz brought them. D. J. poured out three big shots.
“Well, here’s looking at you, D. J.,” said Charley Wyman. “That damn big buck, Jimmy,” said D. J.
“Here’s all the ones we missed, D. J.,” said Jim, and downed his liquor. “Tastes good to a man.”
“Nothing like it this time of year for what ails you.” “How about another, boys?”
“Here’s how, D. J.” “Down the creek, boys.” “Here’s to next year.”
Jim began to feel great. He loved the taste and the feel of whiskey. He was glad to be back to a comfortable bed and warm food and the shop. He had another drink. The men came in to supper feeling hilarious but acting very respectable. Liz sat at the table after she put on the food and ate with the family. It was a good dinner. The men ate seriously. After supper they went into the front room again and Liz cleaned off with Mrs. Smith. Then Mrs. Smith went upstairs and pretty soon Smith came out and went upstairs too. Jim and Charley were still in the front room. Liz was sitting in the kitchen next to the stove pretending to read a book and thinking about Jim. She didn’t want to go to bed yet because she knew Jim would be coming out and she wanted to see him as he went out so she could take the way he looked up to bed with her.
She was thinking about him hard and then Jim came out. His eyes were shining and his hair was a little rumpled. Liz looked down at her book. Jim came over back of her chair and stood there and she could feel him breathing and then he put his arms around her. Her breasts felt plump and firm and the nipples were erect under his hands. Liz was terribly frightened, no one had ever touched her, but she thought, “He’s come to me finally. He’s really come.”
She held herself stiff because she was so frightened and did not know anything else to do and then Jim held her tight against the chair and kissed her. It was such a sharp, aching, hurting feeling that she thought she couldn’t stand it. She felt Jim right through the back of the chair and she couldn’t stand it and then something clicked inside of her and the feeling was warmer and softer. Jim held her tight hard against the chair and she wanted it now and Jim whispered, “Come on for a walk.”
Liz took her coat off the peg on the kitchen wall and they went out the door. Jim had his arm around her and every little way they stopped and pressed against each other and Jim kissed her. There was no moon and they walked ankle-deep in the sandy road through the trees down to the dock and the warehouse on the bay. The water was lapping in the piles and the point was dark across the bay. It was cold but Liz was hot all over from being with Jim. They sat down in the shelter of the warehouse and Jim pulled Liz close to him. She was frightened. One of Jim’s hands went inside her dress and stroked over her breast and the other hand was in her lap. She was very frightened and didn’t know how he was going to go about things but she snuggled close to him. Then the hand that felt so big in her lap went away and was on her leg and started to move up it.
“Don’t, Jim,” Liz said. Jim slid the hand further up.
“You mustn’t, Jim. You mustn’t.” Neither Jim nor Jim’s big hand paid any attention to her.
The boards were hard. Jim had her dress up and was trying to do something to her. She was frightened but she wanted it. She had to have it but it frightened her.
“You mustn’t do it, Jim. You mustn’t.”
“I got to. I’m going to. You know we got to.”
“No we haven’t, Jim. We ain’t got to. Oh, it isn’t right. Oh, it’s so big and it hurts so. You can’t.
Oh, Jim. Jim. Oh.”
The hemlock planks of the dock were hard and splintery and cold and Jim was heavy on her and he had hurt her. Liz pushed him, she was so uncomfortable and cramped. Jim was asleep. He wouldn’t move. She worked out from under him and sat up and straightened her skirt and coat and tried to do something with her hair. Jim was sleeping with his mouth a little open. Liz leaned over and kissed him on the cheek. He was still asleep. She lifted his head a little and shook it. He rolled his head over and swallowed. Liz started to cry. She walked over to the edge of the dock and looked down to the water. There was a mist coming up from the bay. She was cold and miserable and everything felt gone. She walked back to where Jim was lying and shook him once more to make sure. She was crying.
“Jim,” she said, “Jim. Please, Jim.”
Jim stirred and curled a little tighter. Liz took off her coat and leaned over and covered him with it. She tucked it around him neatly and carefully. Then she walked across the dock and up the steep sandy road to go to bed. A cold mist was coming up through the woods from the bay.
➖➖➖
