Colleen McCullough
-:-
1954 - 1965
DANE
6.3
Một mình lái chiếc xe đua Lagonda, Dane đi qua vùng Đông Bắc nước Ý, ghé lại Trieste - thành phố mà anh rất thích - hai ngày, nghỉ ngơi bên bờ biển Adriatic rồi tiếp tục cuộc hành trình vào lãnh thổ Nam Tư. Từ đây anh đến biên giới Hy Lạp, đi vào thị trấn Evzone giữa lúc đất nước này đang sôi sục không khí cách mạng. Tại thị trấn Evzone ban đêm hàng ngàn ngọn đuốc cháy đỏ rực, đám đông hô to từng lúc “Pap-anđre- Ou! Pap-anđre- Ou!”
Nóng lòng đến Athenes sớm, anh không dừng trạm nào lâu. Tại thủ đô Hy Lạp, không khí còn sôi sục hơn, dân chúng quyết tâm ủng hộ Papandreou lên nắm quyền. Dane không thích sự ồn ào, anh gởi chiếc Lagonda vào một gara và lên tàu đi ra đảo Crete. Nơi đây giữa những cây oliu, cây bách lý hương hoang dại và giữa núi non, Dane tìm được sự yên tĩnh. Anh mướn một phòng nhỏ ở một quán trọ quét vôi màu trắng. Buổi trưa chỉ có tiếng ve kêu.
Trong sự im vắng của sáng hừng đông, Dane làm lễ một mình, sau đó đi dạo cả ngày. Không ai quấy rầy anh và anh không quấy rầy ai. Nhưng trên đường đi qua, những cặp mắt u buồn của người dân quê ở đảo tò mò nhìn theo anh và trên mặt nhăn nheo của họ cũng có những nụ cười. Trời nóng, tất cả nghe yên tĩnh và uể oải.
Âm thầm, Dane cầu nguyện trong trạng thái xúc động. Lạy Chúa! Người đã ban phúc cho con hơn những gì con xứng đáng. Con phải làm gì cho Người để bày tỏ với Người sự biết ơn của con? Con chưa trải qua nhiều đau khổ, cuộc đời con chỉ là một niềm vui dài, vô tận, từ khi con bắt đầu phụng sự Người. Con phải khổ đau. Người biết điều ấy vì người đã khổ đau. Chỉ qua sự đau khổ con mới có thể vượt lên trên chính bản thân mình và hiểu được Người hơn. Thế mới là ý nghĩa của cuộc đời này: một giai đoạn chuyển tiếp đưa đến sự cảm thông huyền bí của Người. Hãy cắm ngọn giáo vào lòng ngực con, đâm sâu đến mức con không thể rút ra. Hãy làm cho con đau khổ... Vì Người, con từ bỏ mọi kẻ khác, kể cả mẹ con, chị con và đức Hồng Y. Duy nhất Người là niềm đau và cũng là niềm vui của con. Hãy lăng nhục con và con sẽ hát lên những lời tán tụng Người. Hãy tiêu diệt con và con sẽ mãn nguyện. Con yêu Người, một mình Người mà thôi.
Dane xuống một bãi nhỏ mà mấy ngày qua anh vẫn thường tắm. Có hai thanh niên người Anh nằm phơi nắng, người đỏ như tôm luộc, họ nói chuyện với nhau giọng Oxford; cách xa một chút, hai cô gái đang trao đổi với nhau một cách lười biếng bằng tiếng Đức.
Dane nhìn về phía hai cô gái, hơi rụt rè, sửa lại cái quần tắm ngay ngắn. Hai cô gái ngưng không nói chuyện với nhau, ngồi bật dậy chỉnh lại mái tóc rồi mỉm cười với Dane.
- Chào các anh. Hôm nay thế nào? Dane quen mặt hai anh chàng thanh niên này, không ngày nào thiếu mặt họ ở bãi.
- Tuyệt vời, ông bạn! Nhưng hãy coi chừng nước xoáy... Tụi này không dám tắm. Chắc là có bão đâu đó ở ngoài khơi.
- Cảm ơn bạn, Dane cười đáp lại.
Anh chạy ra hướng những đợt sóng nhỏ đang vỗ nhẹ vào bờ hiền hòa, rồi với sự tự tin của một tay bơi giỏi anh phóng người xuống nước.
Kinh ngạc! Mặt nước phẳng lặng đến mức Dane không nghĩ rằng phải tìm cách chống chọi lại với dòng nước mạnh kéo rút hai chân anh ở phía dưới. Tuy nhiên chẳng có gì đáng lo ngại, Dane là một tay bơi cừ. Đầu nghiêng phân nửa dưới nước, anh rẽ sóng một cách thong thả, tận hưởng cái mát rượi thấm vào da thịt và cảm giác thoải mái hoàn toàn. Khi anh ngừng bơi, nhìn lên bờ, thì hai cô gái Đức vừa cột chặt xong mũ giữ cho tóc không ướt, đang cười giỡn chạy xuống nước.
Dane dùng hai bàn tay làm loa hét to bằng tiếng Đức báo cho hai người không nên ra xa, coi chừng nước rút. Hai cô gái cười vang ra hiệu với Dane là đã hiểu. Ngả đầu phân nửa dưới nước, anh lại tiếp tục bơi và hình như bên tai nghe một tiếng kêu cứu. Anh tiếp tục bơi một đoạn rồi dừng lại, dùng hai chân đạp nước đứng tại chỗ. Đúng là có tiếng ai kêu cứu. Quay đầu lại, anh thấy hai cô gái đang chới với, hoảng hốt, miệt hét liên tục. Tay đưa cao lên, một trong hai người đang chìm xuống.
Anh bơi nhanh đến. Những cánh tay cuống cuồng chụp lấy anh, kéo anh và nhận chìm xuống; anh tìm được cách kèm chặt một người và đánh một cú đấm vào cằm; tiếp đó anh dùng đầu gối thúc mạnh vào xương sống người kia khiến cô này cũng choáng váng. Anh bơi ngửa kéo cùng lúc hai người - giờ đây không vùng vẫy nữa, lần vào trong cạn. Lúc đó mới thấy hai thanh niên người Anh xuất hiện, tiếp tay đưa hai cô gái Đức lên bãi cát. Dù mệt nhừ người, Dane vẫn mỉm cười. Phần của anh đã xong, bây giờ đến phần của hai anh chàng người Anh. Trong khi anh thả người trên mặt nước để nghỉ mệt, dòng nước lại cuốn rút anh một lần nữa. Hai chân anh không chạm được đất, suýt nữa anh gặp nạn. Nếu không có anh, hai cô gái Đức chắc chắn đã bị chết đuối; mấy thanh niên Anh không đủ sức và cũng không được tập dợt đầy đủ để cứu hai người.
Giữa lúc Dane thả nổi trên mặt nước, đột ngột một cơn đau nhói như có gì nổ tung lồng ngực, cảm giác đau nhức khủng khiếp như có một ngọn giáo, một cây lao nướng đỏ cắm thẳng vào tim. Đau đớn không thể chịu nổi, xé cả ruột gan. Anh thét lên, đưa hai tay cao khỏi đầu, toàn thân cứng lại, bắp thịt co giật; cơn đau càng dữ dội buộc anh hạ hai tay xuống, đan chéo nhau ôm lấy ngực, hai đầu gối rút lên bụng. Ôi, tim tôi! Tôi bị một cơn đau tim. Tôi sắp chết! Tôi không muốn chết đâu! Chưa muốn chết trước khi tôi bắt đầu nhiệm vụ, khi mà tôi chưa kịp có những thử thách. Chúa nhân từ hãy cứu con! Con không muốn chết, con không muốn chết.
Những cơn co giật thưa dần, người mềm ra, Dane nằm ngửa, hai cánh tay giang rộng phập phồng trên mặt nước. Xuyên qua hai hàng lông mi ướt đẫm, anh nhìn vòm trời ở xa, thật xa trên cao, thật cao. Thế là đã kết thúc; đúng là ngọn lao của Người, ngọn lao mà lòng kiêu hãnh của con đã van xin Người ban cho cách đây không đầy một tiếng đồng hồ. Hãy cho con một đặc ân được đau đớn. Người hãy làm cho con đau đớn. Bây giờ khi sự đau đớn xuất hiện, con lại cưỡng lại, không tận hưởng được tình yêu trọn vẹn. Chúa nhân từ, nỗi đau của Người! Con phải đón lấy, con không được chống lại, con không được chống lại ý muốn của Người! Nếu đó là ý muốn của Chúa thì ý muốn của Người đã được thực hiện. Như một đứa trẻ, con xin trao thân này trong vòng tay hộ mệnh của Người. Người vô cùng nhân đức đối với con. Tại sao Người ban cho con nhiều thế trong khi con không xứng đáng nhận những ân sủng của Người? Sự đau đớn, sự đau đớn! Người vô cùng nhân từ đối với con. Người đừng để kéo dài, con van xin Người. Sự đau khổ của con sẽ ngắn và nhanh chóng kết thúc. Chẳng bao lâu con sẽ nhìn được mặt Người, nhưng bây giờ, trong khi con còn ở cõi đời này, con cảm ơn Người. Sự đau khổ! Đức Chúa Trời hiền lành của con. Người quá nhân từ đối với con. Con yêu Người!
... Hai thanh niên người Anh báo với một căn cứ không quân Mỹ đóng gần đó tìm kiếm Dane. Xác của Dane được mang vào bờ lúc năm giờ chiều, phân nửa mặt trời khuất sau vách đá.
Qua sổ thông hành của Dane, người ta đọc thấy nơi ghi “thân nhân gần nhất” địa chỉ của Justine tại Anh.
° ° °
Điện thoại reo. Lúc đó chín giờ sáng, Justine còn đang ngủ. Nàng thầm rủa phương tiện văn minh quỷ quái này, thề rằng sẽ cắt dây điện thoại không thèm sử dụng nó nữa.
Nhưng điện thoại vẫn reo liên tục. Biết đâu người gọi đó là Rainer. Ý nghĩ đó kéo Justine trở về với cuộc sống.
- A lô, Justine Ó Neill?
- Phải rồi, Justine đây.
- Chúng tôi là Hội người Úc ở Aldwych. Justine thất vọng vì không phải Rainer.
- Vâng, tôi nghe rõ.
Nàng chưa tỉnh ngủ, tiếp tục ngáp, mắt vẫn nhắm.
- Em trai cô có phải là ông Dane Ó Neill?
Mắt Justine mở ra.
- Đúng thế.
- Người đó đang ở Hy Lạp phải không cô Ó Neill?
Hai chân của Justine đang đứng trên thảm như lún xuống.
- Vâng, đúng thế.
Justine không muốn nghĩ đến việc giải thích với người đang liên lạc rằng đó là linh mục Ó Neill chứ không phải là ông Ó Neill.
- Cô Ó Neill, tôi rất tiếc phải báo với cô một tin không hay.
- Một tin không hay? Một tin không hay à? Tin gì vậy? Có chuyện gì xảy ra? Dane đã bị gì?
- Tôi lấy làm tiếc mà tin cho cô hay rằng em trai của cô, ông Dane Ó Neill đã chết đuối ở Greece, trong một tình huống rất dũng cảm. Theo những tin tức tôi nhận được, ông ấy chết trong khi cứu một người đang lâm nguy ở bờ biển. Tuy nhiên, như cô đã biết, Hy Lạp đang có biến động cách mạng và các tin tức mà chúng tôi nhận được không đầy đủ, rất có thể không chính xác.
Máy điện thoại đặt trên chiếc bàn, sát vách tường mà Justine đang dựa vào, hai đầu gối của nàng cứ mềm ra. Justine tụt dần xuống đất, ngồi thu mình trên sàn nhà nấc lên những tiếng đứt quãng nghe như vừa là tiếng cười vừa là tiếng khóc hòa lẫn tiếng thở hổn hển mệt nhọc. Dane chết đuối... Dane chết... Greece, Dane, chết đuối... Chết - chết.
- Cô Ó Neill? Cô còn đó không, cô Ó Neill? Bên kia đầu dây hỏi dồn dập.
- Chết. Chết đuối... Em trai tôi!
- Cô Ó Neill, hãy trả lời!
- Vâng, vâng, vâng! Trời ơi tôi vẫn ở đây.
- Theo chúng tôi biết, cô là thân nhân gần nhất của ông Dane Ó Neill. Chúng tôi phải xin ý kiến của cô về việc giải quyết như thế nào. Cô Ó Neill, cô vẫn chưa nghe chứ?
- Vâng, vâng...
- Cô muốn người ta giải quyết thế nào về xác ông ấy?
Xác! Em tôi là một cái xác! Và người ta cũng không cần phải nói rõ xác của em tôi mà chỉ là cái xác thôi. Dane, Dane của chị. Em là một cái xác.
- Thân nhân gần nhất của Dane? Tôi không phải là thân nhân gần nhất của Dane; tôi nghĩ đúng nhất là mẹ tôi.
Ngừng một lúc.
- Thế thì rất phiền phức, cô Ó Neill. Nêu cô không phải là thân nhân gần nhất của ông ấy, chúng tôi lại mất thêm một thời gian quí báu. Hình như cô không hiểu hiện nay cuộc cách mạng đang bùng nổ ở Hy Lạp và tai nạn lại xảy ra ở Greece. Mọi liên lạc giữa đảo này với Athens hoàn toàn bị cắt và chúng tôi nhận được lệnh phải báo cho biết địa chỉ của thân nhân gần nhất liên quan đến thi thể nạn nhân. Mẹ cô có ở đấy không? Tôi có thể nói chuyện với bà không, rất cảm ơn.
- Nhưng mẹ tôi không có ở đây; bà hiện ở Úc.
- Ở Úc? Trời ơi, càng lúc càng rắc rối! Chúng tôi lại phải gởi một bức điện sang Úc, lại trễ nữa. Nếu cô không phải là thân nhân gần nhất, cô Ó Neill, thì tại sao em trai cô lại ghi tên cô nơi dành để ghi chú chi tiết này trên sổ thông hành?
- Tôi không biết - nàng nói, bất chợt nàng nhận ra mình đang cười.
- Cô cho tôi địa chỉ của mẹ cô ở Úc, chúng tôi sẽ đánh điện tín cho bà hay. Chúng tôi phải biết được một cách dứt khoát cách giải quyết thi thể của ông Dane như thế nào. Việc trao đổi điện tín trễ mất ít nhất cũng mười hai tiếng đồng hồ. Tôi rất mong cô hiểu cho. Mọi chuyện đã khó khăn rồi không kể việc bất trắc này nữa.
- Vậy ông nên gọi điện thoại cho mẹ tôi. Đừng mất thì giờ với những bức điện tín.
- Quỹ của chúng tôi không cho phép sử dụng các cuộc điện đàm quốc tế, cô Ó Neill ạ. Người liên hệ ở đầu dây nói bằng một giọng gay gắt. Xin cô vui lòng cho tôi địa chỉ của mẹ cô.
- Bà Meggie Ó Neill, Drogheda, Gillanbone, New South Wales, Úc.
Nàng nói một hơi như đọc kinh.
- Một lần nữa, tôi xin thành thật chia buồn cùng cô Ó Neill.
Justine buông điện thoại, ngồi phệt xuống đất. Chắc có một sự lầm lẫn nào đó, rồi tất cả chuyện này sẽ sáng tỏ. Dane bị chết đuối trong khi Dane lại lội giỏi như cá? Không, không thể được.
Nhưng đó là sự thật, Justine ơi, mày biết rõ như thế; mày từ chối không đi với Dane để bảo vệ Dane và Dane đã chết đuối. Mày là người che chở của Dane từ khi Dane còn bé và đáng lý mày phải có mặt ở đó. Nếu mày không thể cứu Dane thì mày cũng nên có đó để chết cùng Dane. Thế mà mày đã không đi cùng với Dane, chẳng qua chỉ vì mày muốn về Luân Đôn để ngủ với Rainer.
Thật khó tưởng tượng. Tất cả đều rất khó. Không có bộ phận nào trong người nàng chịu hoạt động, kể cả đôi chân. Justine ngồi dưới đất. Nàng không thể ngồi dậy: nàng sẽ không bao giờ ngồi dậy được nữa. Trong tâm tưởng của nàng không có chỗ dành cho ai khác ngoài Dane, đầu óc nàng quay tròn càng lúc càng hẹp lại chung quanh Dane. Ôi, Lạy Chúa! Tin tức sẽ về đến đó, sẽ gây đau thương cho mẹ và cho tất cả những người khác. Mẹ không có được niềm hạnh phúc ngắm nhìn lần cuối cùng gương mặt ngây ngất, nhập thần của Dane tại La Mã. Bức điện tín có thể đến đồn cảnh sát ở Gilly, nàng nghĩ bụng. Và ông trung sĩ già Ern sẽ lên xe hơi đi suốt đoạn đường dài đến Drogheda để báo với mẹ rằng con trai của bà đã chết. Ông ấy không phải là người thích hợp với nhiệm vụ này, ông là người xa lạ. Thưa bà Ó Neill, tôi xin phép được bày tỏ những lời chia buồn xúc động nhất, con trai bà đã chết. Những lời lẽ lễ phép, khuôn sáo, rỗng tuếch... Không! Tôi không thể để xảy ra như thế, bà cũng là mẹ của tôi! Không thể theo cái cách mà tôi đã nhận hung tin, không thể theo cách đó.
Nàng đặt máy điện thoại lên đầu gối, cầm ống nghe và quay số điện đàm quốc tế.
Chính Meggie nghe điện thoại, lúc ấy đã khuya. Fiona đã đi ngủ. Thời gian gần đây bà thường về phòng sớm, thích ngồi trên giường nghe tiếng dế và ếch kêu rồi ngủ gà ngủ gật trên cuốn sách và nhớ lại chuyện xưa.
- A lô?
- Thưa bà Ó Neill, có điện thoại từ Luân Đôn. Tiếng nói của Hazel từ tổng đài ở Gilly.
- A lô, có phải Justine không? Meggie hỏi một cách bình thản vì thỉnh thoảng Justine vẫn điện thoại hỏi thăm bà.
- A lô, thưa mẹ. Có phải mẹ không?
- Mẹ đây, Meggie trả lời dịu dàng, bà nhận ra lời nói hoảng hốt của con gái.
- Mẹ ơi! Mẹ ơi! Mẹ ơi, Dane chết rồi, Dane chết rồi mẹ ơi!
Vực thẳm lộ ra dưới chân Meggie, và bà rơi xuống đó, tiếp tục rơi mãi, bởi vực thẳm không có đáy. Bà có cảm giác như mặt đất đã khép kín lại trên đầu và bà nhận ra rằng bà sẽ không bao giờ trồi lên được cho đến ngày nào bà vẫn còn sống. Các thánh thần còn có thể làm gì hơn nữa? Bà không biết được điều đó khi đặt ra câu hỏi. Nhưng tại sao bà lại đặt ra một câu hỏi như thế; tại sao bà lại không thể biết trước điều đó? Đừng thách thức các thánh thần, các vị chỉ chờ có thế. Chối từ đi La Mã để chia sẻ giây phút hạnh phúc nhất của đời mình. Bà tưởng rằng như thế là đã nộp xong cống vật.
- Justine, con thương yêu, con hãy bình tĩnh. Meggie khuyên con giọng đều đều không thay đổi. Con bình tĩnh lại và nói rõ cho mẹ biết chuyện gì đã xảy ra. Con có biết chắc như thế không?
- Hội người Úc gọi điện thoại cho con... Họ tưởng rằng con là người thân nhất của Dane. Một thằng cha tàn nhẫn cứ hỏi luôn miệng con muốn giải quyết ra sao thi thể của Dane.
- Chuyện xảy ra như thế nào Justine? Ở đâu? ở La Mã à? Tại sao Ralph không gọi cho mẹ?
- Thưa mẹ không phải ở La Mã. Rất có thể Đức Hồng Y không hay biết. Ở Greece. Người đàn ông gọi điện thoại cho con bảo rằng Dane chết đuối trong lúc cứu một người khác. Con muốn ở lại Luân Đôn đóng vai Desdemona. Con muốn ở lại với Rainer. Phải chi còn cùng đi với Dane! Phải chi con ở bên cạnh em con biết đâu sẽ không có chuyện gì xảy ra. Ôi Chúa, bây giờ phải làm gì đây thưa mẹ?
- Dừng lại Justine! Meggie cản ngăn con một cách trìu mến. Đừng lẩn quẩn với ý nghĩ không hay nghe không? Dane rất ghét như thế, con biết rõ mà. Tai họa giáng xuống và chúng ta cũng không biết tại sao nhưng bây giờ con phải bình tĩnh lại, mẹ có mất cả hai con đâu. Con là tất cả những gì còn lại của mẹ. Justine con của mẹ. Justine! Sao con ở xa mẹ thế. Thế giới quá rộng lớn, quá rộng lớn. Con hãy trở về Drogheda, mẹ không muốn con cô độc một mình.
- Không thể được, mẹ. Con phải làm việc. Công việc là chiếc phao duy nhất hiện nay của con. Nếu không làm việc, con sẽ điên mất. Con không muốn gặp ai hết, con không cần sự an ủi, mẹ ạ! Làm sao chúng ta có thể sống được khi thiếu Dane?
- Justine thương yêu của mẹ, đừng khóc nữa. Con ráng dằn nỗi đau xuống. Dane không muốn con khóc như thế đâu, con dư biết điều đó mà. Con hãy trở về nhà và quên đi. Chúng ta sẽ đưa con về Drogheda, thế là tự nhiên Dane lại thuộc về mẹ. Giáo hội không có quyền ngăn trở mẹ, họ không có quyền. Mẹ sẽ gọi điện thoại cho hội người Úc ngay tức khắc và tòa đại sứ của ta tại Athenes nếu vẫn có thể liên lạc. Dane phải trở về nhà! Mẹ không muốn em con nằm xuống ở một nơi nào khác hơn là Drogheda. Chỉ có ở đây mà thôi và Dane phải về đây. Con cũng về ngay với em con chứ, Justine?
Ngồi dưới đất, Justine lắc đầu như thể mẹ nàng có thể nhìn thấy. Trở về nhà ư? Nàng sẽ không bao giờ về nhà. Nếu có Justine đi theo thì Dane đã không chết. Về nhà và phải nhìn nét mặt của mẹ suốt cuộc đời còn lại sao? Không, ngay trong ý nghĩ nàng đã không thể chịu đựng nổi điều đó.
- Không đâu, mẹ - Justine nói, gương mặt đầy nước mắt - Con sẽ ở lại đây và làm việc. Con sẽ trở về nhà với Dane nhưng sau đó con lại qua Luân Đôn, con không muốn sống ở Drogheda.
Ba ngày liên tiếp, mọi người chìm trong thứ không khí hoang mang và trống rỗng. Justine ở Luân Đôn, Meggie và gia đình ở Drogheda; tin tức về cái chết của Dane bị gián đoạn đã kéo dài hy vọng về một điều không thể xảy ra. Justine tưởng tượng Dane sẽ đập của phòng của nàng bước vào mỉm cười, giải thích chẳng qua là một sự lầm lẫn nào đấy. Tình hình Hy Lạp đang sôi sục, có biết bao nhiêu tin tức không chính xác kia mà.
Bốn ngày sau khi Justine nhận được tin tức về Dane, Justine như một cô gái già. Một buổi sáng nàng mệt mỏi nhắc điện thoại lên và xin liên lạc với Úc.
- Có phải mẹ không?
- Justine đó hả?
- Con đây, thưa mẹ. Dane đã được an táng, thế là chúng ta không thể đưa Dane về Drogheda. Bây giờ mình phải làm gì hả mẹ? Nhà chức trách không cho biết gì thêm mà cứ lặp lại là đảo Greece rất rộng và không biết được vùng đất Dane nằm ở đâu. Khi con hận được điện tín, thì Dane đã đem đi chôn cất. Ngôi mộ của Dane ở một nơi nào đó người ta không nói rõ và trên bia không ghi một chữ nào. Con không xin được hộ chiếu đi Hy Lạp, không ai giúp con, đúng là hỗn loạn. Mình làm gì bây giờ hở mẹ?
- Con đến La Mã gặp mẹ, Justine, - Meggie nói với con gái.
Mọi người - ngoại trừ Anne Mueller - đều vây quanh điện thoại, trên mặt lộ rõ đau thương. Chỉ mới ba ngày mà thấy mấy người đàn ông trong nhà như già thêm hai mươi tuổi. Fiona thì co quắp lại như một con chim bị bệnh, xanh xao. Bà cau có, đi tới đi lui trong nhà, miệng lẩm bẩm:
- Tại sao tôi không chết thay cho nó? Tại sao nó phải chết? Tôi già rồi, già quá rồi! Để cho tôi ra đi có phải là đơn giản hơn không. Tại sao lại là nó mà không phải tôi?
Meggie lặng nhìn mọi người và đặt điện thoại xuống. Drogheda còn lại bấy nhiêu người và chỉ có bấy nhiêu, một nhóm nhỏ đàn ông lẫn đàn bà lớn tuổi mệt mỏi và không còn có thể sinh nở gì được.
- Dane đã mất rồi. Meggie nói. Không ai có thể tìm ra thi thể Dane được. Nó được chôn cất ở một nơi nào đó trên đảo Greece xa xôi! Không thể để Dane nằm xuống ở một nơi xa Drogheda đến thế? Tôi sẽ đi La Mã ngay gặp Ralph. Ông ấy là người duy nhất có thể giúp chúng ta.
° ° °
Linh mục bí thư của Hồng Y De Bricassart bước vào phòng.
- Thưa Đức cha, con xin lỗi làm bận rộn Đức cha, nhưng có một bà nhất định muốn gặp cho được Đức cha. Con có giải thích với bà ấy rằng Đức cha đang chủ trì hội nghị giám mục, rằng Đức cha đang rất bận và không thể tiếp bất cứ ai lúc này. Nhưng bà ấy khăng khăng rằng bà sẽ ngồi mãi trước cửa phòng của Đức cha cho đến khi nào Đức cha có thể tiếp.
Theo cha thì bà ấy có gặp chuyện phiền phức không?
- Chắc là bà gặp chuyện phiền phức lớn thưa Đức cha. Bà yêu cầu con nói với Đức cha tên bà là Meggie Ó Neill.
Hồng Y De Bricassart đứng phắt dậy; mặt ông biến sắc, trắng bệch như mái tóc đã ngả màu. Còn vị linh mục bí thư thì hốt hoảng:
- Thưa Đức cha, Đức cha có sao không?
- Không có gì đâu cha. Tôi vẫn bình thường xin cảm ơn. Cha hãy hủy bỏ các cuộc hẹn cho đến khi có lệnh mới và cha mời bà Ó Neill vào đây ngay. Đừng để cho ai quấy rầy, ngoại trừ Đức Thánh cha có chuyện gì cần đến.
Linh mục nghiêng người chào cha Ralph và bước ra.
Meggie bước vào, suýt chút nữa Ralph nhìn không ra. Mười ba năm rồi, ông không gặp lại Meggie. Bà đã năm mươi ba tuổi, còn ông bảy mươi mốt, không phải chỉ riêng mình Ralph mà cả Meggie cũng đã già. Trên gương mặt của Meggie ít có nét thay đổi nhưng sự nghiêm khắc đã thay thế cho sự dịu dàng; sự cứng rắn thay thế cho tâm lý âu yếm. Bà là hình ảnh của một người tử vì đạo rắn rỏi, có tuổi và cương quyết hơn là một nữ thánh vốn nhẫn nhục và trầm tư trong những giấc mơ của mình. Meggie vẫn đẹp lạ lùng hơn bao giờ hết, đôi mắt lanh lẹ vẫn màu nâu và mái tóc rực rở ngả sang màu xám nâu nhạt, hơi giống màu tóc của Dane. Và càng ngạc nhiên hơn, Meggie lại từ chối nhìn Ralph đủ lâu để ông có thể thỏa mãn sự khao khát sau bao nhiêu năm không gặp.
Trước một Meggie như xa lạ ấy, Ralph không thể nào đón tiếp tự nhiên được, ông chỉ cho bà ghế ngồi và không trở lại được cách xưng hô thân mật xưa kia.
- Mời bà ngồi.
- Cảm ơn, - bà nói cũng cầu kỳ không kém.
Khi Meggie ngồi xuống, ông có thể nhìn rõ bà và nhận ra bàn chân và cổ chân của Meggie sưng lên rất dữ.
- Meggie! Ông kêu lên. Em đã đến thẳng... Không dừng lại nơi nào hết à? Có chuyện gì thế?
- Vâng, tôi đến thẳng đây. Suốt hai mươi chín giờ đồng hồ ngồi trên các máy bay từ Gilly đến La Mã tôi không biết làm gì khác hơn là nhìn mây qua cửa kiếng và suy nghĩ.
- Có chuyện gì? Ông lặp lại, sốt ruột, lo âu, sợ hãi.
Bà ngước nhìn lên, nhìn thẳng Ralph.
Trong đôi mắt lạnh lùng của Meggie, có cái gì đó thê thảm tận cùng khiến cho Ralph phải ớn lạnh. Ông đưa bàn tay đặt lên sau cổ.
- Dane đã chết. - Meggie nói.
Bàn tay đeo chiếc nhẫn Hồng Y tụt xuống, rơi thẳng trên đầu gối như bàn tay một con búp bê nhồi trấu, toàn thân ông mềm nhũn trên chiếc ghế bành.
- Chết à? Ông hỏi chậm rãi. Dane chết?
- Vâng. Nó chết đuối cách đây sáu ngày ở đảo Greece trong khi bơi ra cứu hai cô gái bị nước cuốn.
Ông nghiêng người ra phía trước, hai bàn tay đưa lên, chạm mặt.
- Chết? miệng ông ấp úng. Dane! Dane chết? Thằng bé tuyệt vời ấy... Nó không thể chết được! Dane... linh mục hoàn toàn... tất cả những gì tôi không thể có được... Nó có tất cả những gì tôi không có... Nó luôn luôn có được điều đó... Chúng tôi đều biết như thế... Tất cả chúng tôi đều không phải là những linh mục thật hoàn chỉnh. Chết rồi ư? Ôi, Đức Chúa Trời nhân ái!
- Ông không có gì phải lo lắng về Đức Chúa Trời nhân ái của ông, Ralph ạ! Người phụ nữ có vẻ xa lạ ngồi trước mặt ông lên tiếng - Ông có chuyện khác cần làm hơn. Tôi đến đây để yêu cầu sự giúp đỡ của ông... chứ không phải làm chứng cho sự đau xót. Trong suốt những giờ ngồi trên máy bay, tôi không ngừng lặp đi lặp lại những lời lẽ mà tôi sẽ phải nói để báo tin này cho ông... Tất cả những giờ phút ấy tôi không thể làm gì khác hơn là nhìn mây qua cửa kiếng. Dane đã chết rồi. Sau một thử thách ghê gớm như thế, tôi chẳng cần gì đến nỗi đau xót của ông.
Khi Ralph ngước đầu lên thì trái tim tưởng chừng như chết lịm và băng giá của Meggie giật nẩy lên, se thắt lại. Đúng là gương mặt của Dane rồi nhưng sao lại hằn lên nét đau khổ.
- Anh có thể giúp được gì cho em, Meggie? Ông hỏi giọng đều đều, kìm chết xúc động để có thể trở lại với vai trò người chăm lo về mặt tinh thần.
- Hy Lạp đang sôi sục cách mạng. Người ta chôn Dane một nơi nào đó ở Greece mà tôi không biết, chôn lúc nào tôi cũng chẳng hay. Vì không thể liên lạc, nên người ta tưởng nó đơn độc trên cõi đời này. Tôi muốn người ta trả lại con cho tôi, Ralph. Tôi muốn người ta tìm Dane và đưa trở về nhà để nó được yên nghỉ trên mảnh đất Drogheda thân yêu. Tôi đã hứa với Justine rằng em của nó sẽ được chôn ở Drogheda và chắc chắn phải như thế, cho dù tôi buộc phải đi bằng đầu gối tìm kiếm Dane khắp các nghĩa trang ở Greece. Không bao giờ tôi để cho nó nằm trong một ngôi mộ của người tu hành ở La Mã này. Không thể có chuyện đó ngày nào tôi còn thở để đòi lấy sự hợp lý này. Nó phải về nhà thôi, Ralph ạ.
- Không ai tước đi quyền ấy của em, Meggie - Ông nói dịu dàng - Giáo hội chỉ buộc Dane được yên nghỉ trên đất thánh. Anh cũng thế, anh muốn được nằm xuống ở Drogheda.
- Tôi không mất thời gì vì những chuyện thủ tục hợp pháp - Bà nói tiếp không thèm để ý đến câu trả lời của Ralph - Tôi không biết nói tiếng Hy Lạp và cũng chẳng có quyền hành hay ảnh hưởng gì tại đây. Do đó, tôi phải nhờ vào quyền hành và ảnh hưởng của ông. Hãy mang trả lại con trai cho tôi, Ralph.
- Em đừng quá lo lắng, Meggie, Dane sẽ được trả lại cho em, nhưng có lẽ phải mất một ít thời gian. Cánh tả đang cầm quyền ở Hy Lạp và hiện nay họ chống giáo hội gay gắt. Tuy nhiên anh không thiếu bạn bè ở đấy và có thể giúp được. Em cứ để cho anh tiến hành ngay và đừng lo lắng nữa. Đây là chuyện liên quan đến Nhà thờ công giáo và người ta sẽ giao trả Dane cho chúng ta.
Đưa tay định nắm dây kéo chuông để gọi linh mục bí thư, nhưng trước cái nhìn lạnh lùng của Meggie, ông ngừng tay lại.
- Ông không hiểu gì hết, Ralph. Tôi không yêu cầu ông cho tiến hành. Tôi muốn lấy lại con tôi... Không phải trong tuần lễ tới hay tháng tới, mà ngay tức khắc. Ông biết nói tiếng Hy Lạp cũng như có thể xin các giấy nhập cảnh cho ông và cho tôi một cách dễ dàng. Tôi muốn ông cùng đi với tôi sang Hy Lạp ngay và ông giúp tôi tìm lại con tôi.
Ánh mắt của Ralph chứa đựng nhiều tình cảm lẫn lộn: âu yếm, trắc ẩn, xúc động, xót xa. Trong ánh mắt ấy còn có cả sự tỉnh táo.
- Meggie, anh thương con em như con của anh, nhưng anh không thể rời La Mã lúc này. Anh không được tự do hành động theo ý muốn của anh... Đáng lý em biết rõ điều đó hơn ai hết. Tình cảm của anh đối với em thế nào em đã rõ và dù nỗi đau khổ của anh có nặng trĩu đến đâu, anh vẫn không thể rời La Mã ngay giữa thời kỳ hội nghị Hội đồng giám mục. Anh đang làm phụ tá cho Đức Thánh Cha.
Ngồi bật ra phía sau, bàng hoàng như bị xúc phạm, Meggie lắc đầu, nhếch miệng cười mỉm cay đắng như đang chứng kiến một trò hề. Nàng bắt đầu run lên, liếm môi như sắp lấy một quyết định rồi ngồi thẳng, ngay ngắn, cứng nhắc.
- Có thật ông thương con của tôi như nó là con của ông không, Ralph? Ông sẽ hành động ra sau nếu đó là con của chính ông? Có thể nào ông lại tiếp tục ngồi đây và nói với mẹ của nó rằng “không, tôi lấy làm tiếc; tôi không thể nào bỏ công việc được”. Ông có thể nói như thế với mẹ của con ông chứ?
Đôi mắt của Dane - nhưng thật thật ra không phải của Dane - nhìn bà, hốt hoảng, tràn đầy đau khổ, bất lực.
- Anh không có con, ông nói. Nhưng anh đã học ở con em rất nhiều điều như phải biết vượt qua những khó khăn tệ hại nhất và luôn hướng về Chúa bằng tấm lòng chân thật.
- Dane chính là con của ông, - Meggie đột ngột nói. Ralph nhìn bà bằng cái nhìn trống rỗng, nói hoảng hốt:
- Cái gì?
- Tôi muốn nói rằng Dane chính là con của anh. Khi em rời khỏi Matlock, em đã có thai, Dane là con của anh chứ không phải của Luke Ó Neill.
- Không thể... như thế được!
- Em không có ý định nói cho anh biết điều đó, ngay cả bây giờ em cũng chẳng muốn nói như thế đâu. Anh nghĩ em nói láo với anh chăng? Để làm gì?
-... Để tìm cách lấy lại Dane? Đúng thế. Ông nói bằng một giọng rất thấp.
Meggie bước tới, đứng trước Ralph. Giờ đây ông ta chỉ còn là một khối bất động trong chiếc ghế bành bọc gấm màu vàng rực. Meggie cầm đôi bàn tay gầy, nhăn nheo đặt vào tay mình, nghiêng mình xuống và hôn chiếc nhẫn, hơi thở làm mờ viên hồng ngọc.
- Ralph à! Trên tất cả những điều thiêng liêng nhất, em xin thề rằng Dane là con của anh. Nó không phải và không thể nào là con của Luke được. Em xin thề với anh điều đó. Em xin thề trên vong hồn của con chúng ta như thế.
Tiếng kêu rên siết của Ralph chẳng khác gì lời than vãn của một linh hồn vừa bước qua các cửa địa ngục. Ralph tuột khỏi chiếc ghế, buông người sụp xuống tấm thảm đỏ thắm, ông khóc, gương mặt giấu trong hai cánh tay khoanh lại, những ngón tay bấu chặt vào tóc.
- Phải, anh cứ khóc đi! Meggie nói. Bây giờ anh đã biết rồi thì anh cứ khóc! Cũng đúng thôi, một trong những người thân nhất của Dane được nhỏ những giọt nước mắt cho con. Khóc đi, Ralph. Trong suốt hai mươi sáu năm, em đã có đứa con, con của anh; nhưng còn anh thì không hề hay biết nó là con của anh. Anh không nhìn ra, anh không nhận ra nó là anh, là một nửa con người của anh! Khi mẹ em kéo Dane ra khỏi bụng em, mẹ đã biết ngay nó là con của anh, nhưng anh thì không hề biết. Bàn tay của anh, bàn chân của anh, gương mặt của anh, thân hình của anh. Chỉ có màu tóc là của em. Bây giờ thì anh đã hiểu rồi chứ? Khi em gởi Dane đến đây, em đã nói trong bức thư gởi anh: “Cái gì em đã đánh cắp của anh, em xin trả lại cho anh”. Anh còn nhớ chứ? Cả hai chúng ta đã ăn cắp Dane, anh ạ. Chúng ta đã ăn cắp cái mà anh đã hiến cho Chúa, do đó cả hai chúng ta phải trả giá mà thôi.
Meggie quay trở lại ngồi vào chiếc ghế của mình, khắc khổ, tàn nhẫn, nhìn khối đỏ chói nằm rên rỉ dưới đất.
- Em đã yêu anh, Ralph, nhưng anh chưa bao giờ thuộc về em cả, tất cả những gì mà em có thể giành được ở anh. Em đã thề rằng anh sẽ không bao giờ biết được điều đó, rằng anh không bao giờ có khả năng lấy lại. Thế nhưng, nó đã tự nguyện về với anh, do chính ý muốn của nó. Nó coi anh như là hình ảnh của một linh mục lý tưởng. Em suýt nữa cười phì! Nhưng không đời nào em lại trao cho anh một thứ vũ khí bằng cách thú nhận với anh nó là con của anh, trừ khi sự việc đã xảy ra như thế này thì em mới thấy cần phải nói với anh điều đó mặc dù bây giờ cũng chẳng còn gì là quan trọng nữa. Dane không thuộc về ai trong hai chúng ta mà thuộc về Chúa.
° ° °
Hồng Y De Bricassart thuê một chiếc máy bay riêng ở Athens; ông, Meggie và Justine đưa Dane về quê nhà, ở Drogheda. Những người sống ngồi im lặng, người chết lặng im nằm trong quan tài, không còn biết đòi hỏi gì ở cõi đời này nữa.
Trong căn phòng ảm đạm, Ralph trầm ngâm: “Ta có bổn phận làm lễ và đọc kinh cầu hồn cho Dane, con của ta. Con ơi con là máu thịt của ba. Đúng thế, Meggie anh tin em; ngay khi anh vừa lấy lại hơi thở sau cơn xúc động, anh đã tin em; và anh sẽ tin mãi mãi dù em không nói lên lời thề dữ dội. Vittorio đã biết ngay lần đầu tiên ông gặp Dane. Fiona cũng thế, Anne Mueller cũng thế... Chỉ có anh... Dane ơi, ba nhớ lại tiếng cười của con sau bụi hồng khi ba gặp con lần đầu hồi con còn bé... Và đôi mắt ngước nhìn của con không hề khác đôi mắt của ba thời thơ ấu chút nào “.
Ralph de Bricassart! Tại sao ông đứng yên, hãy mở miệng đi và nói thành lời, hãy ra lệnh cho đôi tay làm phép lành, hãy bắt giọng cho bài thánh ca dành cho người đã chết. Đó là con của ông, ông yêu nó hơn cả mẹ nó kia mà. Vâng, hơn cả mẹ nó nữa! Vì rằng nó chính là ông, là hiện thân của ông được đúc lại trong một khuôn hoàn hảo.
In Nomine Patris, et Fillii, et Spiritus Sancti...
(Tiếng Latin: Nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần...)
Nhà thờ riêng của gia đình Cleary đầy người. Tất cả những ai cần có mặt. Gia đình King, Ó Rourke, Havies, Pugh, Mac Queen, cùng những người sống chết với Drogheda.
Hy vọng đã tàn, ánh sáng đã tắt. Linh mục Dane Ó Neill nằm đó trước bàn thờ, trong một quan tài hàn chì phủ hoa hồng.
Tại sao hoa hồng luôn nở rộ vào mỗi dịp Ralph trở về Drogheda? Bây giờ là tháng mười, ngay giữa mùa thụ Hoa hồng sặc sỡ thật đúng lúc.
Sanctus... Sanctus... Sanctus...
(Tiếng Latin: Thánh... Thánh... Thánh...)
Con phải nhớ Thánh của các vị Thánh đang ngự trị trong con. Dane của ba, con trai tuyệt vời của ba. Như thế này mà tốt hơn đấy. Ba không muốn con đi theo con đường của ba chút nào, cũng chẳng muốn con đến nơi mà ba đã đến. Ba không biết điều gì đã khiến ba nói với con những lời lẽ này. Con không còn đi theo con đường mà ba đã đi, con chẳng bao giờ cần như thế cả Dane ạ. Cái mà ba phải mò mẫm kiếm tìm, con đã tìm thấy bằng bản năng. Người đau khổ không phải là con mà chính là ba và tất cả những người còn sống. Hãy thương xót họ và khi đến lượt họ, con hãy cứu giúp tất cả.
Ite, Missa est... Requiescat in peace...
(Tiếng Latin: Lễ xong, hãy đi bình an... Xin yên nghỉ...)
Đoàn người ra khỏi nhà thờ, đi qua một bãi cỏ và những hàng cây bạch đàn, hồ tiêu thẳng tới nghĩa trang. Dane, con hãy yên giấc, chỉ có những người được Chúa chọn mới chết trẻ như con. Tại sao chúng ta lại đau xót? Con may mắn được sớm thoát khỏi cuộc sống mỏi mệt này. Chính cuộc sống này mới là địa ngục; một bản án nô lệ suốt đời ở trần thế. Chúng ta phải chịu đựng sự đau khổ trong địa ngục này khi chúng ta còn sống là như thế.
Ngày đã trôi qua, những người đến dự tang lễ lặng lẽ trở về nhà, họ tránh chạm mặt nhau. Ánh mắt của Hồng Y De Bricassart có một lúc hướng về phía Meggie nhưng ông không đủ can đảm nhìn vào mặt nàng thêm lần nữa. Justine thì đã vội vàng rời Drogheda để kịp lên máy bay đi Sydney và từ đó về Luân Đôn trong chuyến bay đêm. Tại sao Justine không bảo Rainer cùng đi theo mình? Nàng dư biết Rainer yêu nàng đến mức nào và anh thiết tha được ở bên nàng giữa những giây phút này như thế nào. Chính Hồng Y cũng quên mời Rainer cùng đi dù trước đó nhiều lần ông có dự tính. Đúng là đầu óc ông lúc ấy đã quá mỏi mệt. Những con người ở Drogheda thật lạ lùng, họ không muốn có nhiều người vây quanh giữa lúc buồn khổ, họ thích đối diện một mình với nỗi thương đau.
Sau buổi ăn chiều mà ai cũng tỏ ra lạnh nhạt, chỉ còn Fiona và Meggie ngồi với Hồng Y trong phòng khách. Không ai nói một lời. Chiếc đồng hồ mạ vàng năm trên lò sưởi cẩm thạch buông từng tiếng tích tắc nghe vang to khủng khiếp. Và ở phòng kế bên, từ bức họa chân dung treo trên cao, Mary Carson nhìn trừng mắt như thách thức bà ngoại Fiona. Fiona và Meggie ngồi cùng một tư thế trên ghế sofa hai mẹ con dựa vai vào nhau. Hồng Y đọc lại trong trí nhớ của mình hình như chưa lần nào thấy hai người gần gũi với nhau như thế. Nhưng cả hai người không ai nói với ai một lời nào và cũng không nhìn nhau. Mắt của họ cũng không hướng về ông.
Ông đã tìm hiểu mình đã phạm tội gì: Kiêu ngạo, tham vọng, phần nào đó thiếu sự thận trọng. Và tình yêu của ông dành cho Meggie đã sinh sôi nẩy nở trên đống bầy nhầy ấy! Vả lại ông chưa bao giờ biết đến sự đăng quang của mối tình đó. Sự việc đã khác hơn biết mấy nếu ông biết ông biết được Dane là con của ông? Có thể ông sẽ yêu con người đặc biết ấy nhiều hơn. Biết đâu ông sẽ đi theo một con đường khác nếu ông hiểu rõ chuyện con trai của ông? Đúng thế! Con tim của ông đã hét lên. Không! Nhưng ngay khi đó thì lý trí lại chế giễu ông.
Ông tự trách mình ngu ngốc! Ralph ạ. Đáng lý mày phải biết Meggie không đời nào trở lại với Luke. Mày phải biết ngay Dane là con của ai. Nàng tự hào về nó vô cùng! Đó là tất cả những gì mà nàng đã giành được ở mày, đó là điều mà nàng đã nói với mày ở La Mã.
Hay lắm, Meggie à, với Dane em đã đạt được điều tốt đẹp nhất. Ralph, tại sao mày đui mù đến đỗi không nhận ra ngay vào lúc Dane gặp mày, khi Dane thành người lớn, nếu trước mày chưa nhận ra. Nàng đã chờ đợi mày gặp mặt con; nàng nóng lòng chờ đợi. Phải chi mày hiểu được điều đó thì Meggie đã quì dưới chân mày. Nhưng mày có mắt mà như mù. Mày không chịu nhìn.
Trong căn phòng đầy ắp những tiếng nói the thé, rù rì đồng hồ quả lắc vang lên từng tiếng theo nhịp đập của tim ông. Rồi tiếng tim đập tách ra. Meggie và Fiona đứng dậy mà như bơi trong không khí, gương mặt hốt hoảng, chìm đắm trong một thứ sương mù bồng bềnh. Cổ họng phát ra những lời mà ông không nghe được.
- Aaaaaaa! Ông kêu lên một tiếng.
Và ông đã hiểu.
Ông chỉ thoáng nghe đau, vì rằng tất cả sự chú ý của ông đều tập trung vào hai cánh tay của Meggie đang ôm lấy ông, đến cách ông ngả đầu vào nàng như thế nào. Tuy nhiên, cuối cùng ông đã cố quay đầu lại cho đến khi gặp đôi mắt nâu của Meggie; rồi ông nhìn nàng. Ông định nói với nàng hãy tha thứ cho anh thì nhận ra nàng đã tha thứ cho ông từ lâu rồi. Nàng biết rằng nàng đã chiếm đoạt được ở ông phần tốt đẹp nhất. Ông mong được nói lên những câu thật hoàn chỉnh để nàng vĩnh viễn được an ủi. Nhưng đồng thời ông cũng không nhận ra rằng ngay chuyện này với nàng cũng không cần thiết. Dù cho gánh nặng có thế nào đi nữa, nàng cũng chịu đựng được. Nàng có thể chịu đựng bất cứ cái gì. Bất cứ cái gì! Và như thế ông nhắm mắt lại, lịm dần và buông xuôi, tìm kiếm một lần cuối cùng sự quên lãng ở Meggie.
➖➖➖
Phần tiếng Anh
The Thorn Birds by Colleen McCullough
---
6.3
Alone, Dane drove his Lagonda up the Italian boot, past Perugia, Firenze, Bologna, Ferrara, Padova, better by-pass Venezia, spend the night in Trieste. It was one of his favorite cities, so he stayed on the Adriatic coast a further two days before heading up the mountain road to Ljubljana, another night in Zagreb. Down the great Sava River valley amid fields blue with chicory flowers to Beograd, thence to Nis, another night. Macedonia and Skopje, still in crumbling ruins from the earthquake two years before; and Tito-Veles the vacation city, quaintly Turkish with its mosques and minarets. All the way down Yugoslavia he had eaten frugally, too ashamed to sit with a great plate of meat in front of him when the people of the country contented themselves with bread.
The Greek border at Evzone, beyond it Thessalonika. The Italian papers had been full of the revolution brewing in Greece; standing in his hotel bedroom window watching the bobbing thousands of flaming torches moving restlessly in the darkness of a Thessalonika night, he was glad Justine had not come. “Pap-an-dre-out! Pap-an- dre-out! Pap-an-dre-out!” the crowds roared, chanting, milling among the torches until after midnight. But revolution was a phenomenon of cities, of dense concentrations of people and poverty; the scarred countryside of Thessaly must still look as it had looked to Caesar's legions, marching across the stubble-burned fields to Pompey at Pharsala. Shepherds slept in the shade of skin tents, storks stood one-legged in nests atop little old white buildings, and everywhere was a terrifying aridity. It reminded him, with its high clear sky, its brown treeless wastes, of Australia. And he breathed of it deeply, began to smile at the thought of going home. Mum would understand, when he talked to her.
Above Larisa he came onto the sea, stopped the car and got out. Homer's wine-dark sea, a delicate clear aquamarine near the beaches, purple-stained like grapes as it stretched to the curving horizon. On a greensward far below him stood a tiny round pillared temple, very white in the sun, and on the rise of the hill behind him a frowning Crusader fortress endured. Greece, you are very beautiful, more beautiful than Italy, for all that I love Italy. But here is the cradle, forever.
Panting to be in Athens, he pushed on, gunned the red sports car up the switchbacks of the Domokos Pass and descended its other side into Boeotia, a stunning panorama of olive groves, rusty hillsides, mountains. Yet in spite of his haste he stopped to look at the oddly Hollywoodish monument to Leonidas and his Spartans at Thermopylae. The stone said: “Stranger, go tell the Spartans that here we lie, in obedience to their command.” It struck a chord in him, almost seemed to be words he might have heard in a different context; he shivered and went on quickly.
In melted sun he paused for a while above Kamena Voura, swam in the clear water looking across the narrow strait to Euboea; there must the thousand ships have sailed from Aulis, on their way to Troy. It was a strong current, swirling seaward; they must not have had to ply their oars very hard. The ecstatic cooings and strokings of the ancient black-garbed crone in the bathhouse embarrassed him; he couldn’t get away from her fast enough. People never referred to his beauty to his face anymore, so most of the time he was able to forget it. Delaying only to buy a couple of huge, custard-filled cakes in the shop, he went on down the Attic coast and finally came to Athens as the sun was setting, gilding the great rock and its precious crown of pillars.
But Athens was tense and vicious, and the open admiration of the women mortified him; Roman women were more sophisticated, subtle. There was a feeling in the crowds, pockets of rioting, grim determination on the part of the people to have Papandreou. No, Athens wasn't herself; better to be elsewhere. He put the Lagonda in a garage and took the ferry to Crete. And there at last, amid the olive groves, the wild thyme and the mountains, he found his peace. After a long bus ride with trussed chickens screeching and the all- pervasive reek of garlic in his nostrils, he found a tiny white-painted inn with an arched colonnade and three umbrellaed tables outside on the flagstones, gay Greek bags hanging festooned like lanterns. Pepper trees and Australian gum trees, planted from the new South Land in soil too arid for European trees. The gut roar of cicadas. Dust, swirling in red clouds.
At night he slept in a tiny cell-like room with shutters wide open, in the hush of dawn he celebrated a solitary Mass, during the day he walked. No one bothered him; he bothered no one. But as he passed the dark eyes of the peasants would follow him in slow amazement, and every face would crease deeper in a smile. It was hot, and so quiet, and very sleepy. Perfect peace. Day followed day, like beads slipping through a leathery Cretan hand. Voicelessly he prayed, a feeling, an extension of what lay all through him, thoughts like beads, days like beads. Lord, I am truly Thine. For Thy many blessings I thank Thee. For the great Cardinal, his help, his deep friendship, his unfailing love. For Rome and the chance to be at Thy heart, to have lain prostrate before Thee in Thine own basilica, to have felt the rock of Thy Church within me. Thou hast blessed me above my worth; what can I do for Thee, to show my appreciation?
I have not suffered enough. My life has been one long, absolute joy since I began in Thy service. I must suffer, and Thou Who suffered will know that. It is only through suffering that I may rise above myself, understand Thee better. For that is what this life is: the passage toward understanding Thy mystery. Plunge Thy spear into my breast, bury it there so deeply I am never able to withdraw it! Make me suffer .... For Thee I forsake all others, even my mother and my sister and the Cardinal. Thou alone art my pain, my joy. Abase me and I shall sing Thy beloved Name. Destroy me, and I shall rejoice. I love Thee. Only Thee. . .
He had come to the little beach where he liked to swim, a yellow crescent between beetling cliffs, and stood for a moment looking across the Mediterranean to what must be Libya, far below the dark horizon. Then he leaped lightly down the steps to the sand, kicked off his sneakers, picked them up, and trod through the softly yielding contours to the spot where he usually dropped shoes, shirt, outer shorts. Two young Englishmen talking in drawling Oxford accents lay like broiling lobsters not far away, and beyond them two women drowsily speaking in German. Dane glanced at the women and self-consciously hitched his swimsuit, aware they had stopped conversing and had sat up to pat their hair, smile at him.
“How goes it?” he asked the Englishmen, though in his mind he called them what all Australians call the English, Pommies. They seemed to be fixtures, since they were on the beach every day.
“Splendidly, old boy. Watch the current-if is too strong for us. Storm out there somewhere.”
“Thanks.” Dane grinned, ran down to the innocently curling wavelets and dived cleanly into shallow water like the expert Surfer he was. Amazing, how deceptive calm water could be. The current was vicious, he could feel it tugging at his legs to draw him under, but he was too strong a swimmer to be worried by it. Head down, he slid smoothly through the water, reveling in the coolness, the freedom. When he paused and scanned the beach he saw the two German women pulling on their caps, running down laughing to the waves. Cupping his hands around his mouth, he called to them in German to stay in shallow water because of the current. Laughing, they waved acknowledgment. He put his head down then, swam again, and thought he heard a cry. But he swam a little farther, then stopped to tread water in a spot where the undertow wasn't so bad. There were cries; as he turned he saw the women struggling, their twisted faces screaming, one with her hands up, sinking. On the beach the two Englishmen had risen to their feet and were reluctantly approaching the water.
He flipped over onto his belly and flashed through the water, closer and closer. Panicked arms reached for him, clung to him, dragged him under; he managed to grip one woman around the waist long enough to stun her with a swift clip on the chin, then grabbed the other by the strap of her swimsuit, shoved his knee hard into her spine and winded her. Coughing, for he had swallowed water when he went under, he turned on his back and began towing his helpless burdens in.
The two Pommies were standing shoulder-deep, too frightened to venture any farther, for which Dane didn't blame them in the least. His toes just touched the sand; he sighed in relief. Exhausted, he exerted a last superhuman effort and thrust the women to safety. Fast regaining their senses, they began screaming again, thrashing about wildly. Gasping, Dane managed a grin. He had done his bit; the Poms could take over now. While he rested, chest heaving, the current had sucked him out again, his feet no longer brushed the bottom even when he stretched them downward. It had been a close call. If he hadn't been present they would certainly have drowned; the Poms hadn't the strength or skill to save them. But, said a voice, they only wanted to swim so they could be near you; until they saw you they hadn't any intention of going in. It was your fault they were in danger, your fault.
And as he floated easily a terrible pain blossomed in his chest, surely as a spear would feel, one long and red-hot shaft of screaming agony. He cried out, threw his arms up above his head, stiffening, muscles convulsed; but the pain grew worse, forced his arms down again, thrust his fists into his armpits, brought up his knees. My heart! I'm having a heart attack, I'm dying! My heart! I don't want to die! Not yet, not before I've begun my work, not before I've had a chance to prove myself! Dear Lord, help me! I don't want to die, I don't want to die!
The spasmed body stilled, relaxed; Dane turned onto his back, let his arms float wide and limp in spite of the pain. Wet-lashed, he stared —up at the soaring vault of the sky. This is it; this is Thy spear, that I in my pride begged for not an hour ago. Give me the chance to suffer, I said, make me suffer. Now when it comes I resist, not capable of perfect love. Dearest Lord, Thy pain! I must accept it, I must not fight it, I must not fight Thy will. Thy hand is mighty and this is Thy pain, as Thou must have felt it on the Cross. My God, my God, I am Thine! If this is Thy will, so be it. Like a child I put myself into Thy infinite hand. Thou art too good to me. What have I done to deserve so much from Thee, and from the people who love me better than they love anyone else? Why hast Thou given me so much, when I am not worthy? The pain, the pain! Thou art so good to me. Let it not be long, I asked, and it has not been long. My suffering will be short, quickly over. Soon I shall see Thy face, but now, still in this life, I thank Thee. The pain! My dearest Lord, Thou art too good to me. I love Thee! A huge tremor passed through the still, waiting body. His lips moved, murmured a Name, tried to smile. Then the pupils dilated, drove all the blue from his eyes forever. Safe on the beach at last, the two Englishmen dumped their weeping charges on the sand and stood looking for him. But the placid deep blue sea was empty, vast; the wavelets ran up rushing and retreated. Dane was gone.
Someone thought of the United States Air Force station nearby, and ran for help. Not thirty minutes after Dane had disappeared a helicopter took off, beat the air frantically and swooped in ever- increasing circles outward from the beach, searching. No one expected to see anything. Drowned men sank to the bottom and didn't come up for days. An hour passed; then fifteen miles out to sea they sighted Dane floating peacefully on the bosom of the deep, arms outstretched, face turned up to the sky. For a moment they thought he was alive and cheered, but as the craft came low enough to throw the water into hissing foam, it was plain he was dead. The coordinates were given over the helicopter's radio, a launch sped out, and three hours later returned. Word had spread. The Cretans had loved to see him pass, loved to exchange a few shy words. Loved him, though they didn't know him. They flocked down to the sea, women all in black like dowdy birds, men in old-fashioned baggy trousers, white shirts open at the collar and sleeves rolled up. And stood in silent groups, waiting.
When the launch came in a burly master sergeant sprang out onto the sand, turned back to receive a blanket-draped form into his arms. He marched a few fleet up the beach beyond the water line, and with the help of another man laid his burden down. The blanket fell apart; there was a high, rustling whisper from the Cretans. They came crowding around, pressing crucifixes to weather-beaten lips, the women softly keening, a wordless ohhhhhhhh! that had almost a melody in it, mournful, patient, earthbound, female. It was about five in the afternoon; the barred sun was sliding westward behind the frowning cliff, but was still high enough to light up the little dark cluster on the beach, the long, still form on the sand with its golden skin, its closed eyes whose lashes were spiky from drying salt, the faint smile on the blued lips. A stretcher was brought forward, then all together Cretans and American servicemen bore Dane away.
Athens was in turmoil, rioting crowds overturning all order, but the USAF colonel got through to his superiors on a special frequency band, Dane's blue Australian passport in his hand. It said, as such documents do, nothing about him. His profession was simply marked “Student,” and in the back under next of kin Justine's name was listed, with her London address. Unconcerned by the legal meaning of the term, he had put her name because London was far closer to Rome than Drogheda. In his little room at the inn, the square black case which housed his priestly implements had not been opened; it waited with his suitcase for directions as to where it should be sent.
° ° °
When the phone rang at nine in the morning Justine rolled over, opened a bleary eye and lay cursing it, vowing she would have the bloody thing disconnected. Because the rest of the world thought it only right and proper to commence whatever they did at nine in the morning, why did they assume the same of her?
But it rang, and rang, and rang. Maybe it was Rain; that thought tipped the balance toward consciousness, and Justine got up, slopped reeling out to the living room. The German parliament was in urgent session; she hadn't seen Rain in a week and hadn't been optimistic about her chances of seeing him for at least another week. But perhaps the crisis had resolved, and he was calling to tell her he was on his way over.
“Hello?”
“Miss Justine O'neill?”
“Yes, speaking.”
“This is Australia House, in the Aldwych, you know?” The voice had an English inflection, gave a name she was too tired to hear because she was still assimilating the fact that the voice was not Rain's.
“Okay, Australia House.” Yawning, she stood on one foot and scratched its top with the sole of the other.
“Do you have a brother, a Mr. Dane O'neill?”
Justine's eyes opened. “Yes, I do.”
“Is he at present in Greece, Miss O'neill?”
Both feet settled into the rug, stood braced. “Yes, that's right,” It did not occur to her to correct the voice, explain it was Father, not Mister. “Miss O'neill, I very much regret to say that it is my unfortunate duty to give you some bad news.”
“Bad news? Bad news? What is it? What's the matter? What's happened?” “I regret to have to inform you that your brother, Mr. Dane O'neill, was drowned yesterday in Crete, I understand in heroic circumstances, performing a sea rescue. However, you realize there is a revolution in Greece, and what information we have is sketchy and possibly not accurate.”
The phone stood on a table near the wall and Justine leaned against the solid support the wall offered. Her knees buckled, she began to slide very slowly downward, wound up in a curled heap on the floor. Not laughing and not crying, she made noises somewhere in between, audible gasps. Dane drowned. Gasp. Dane dead. Gasp. Crete, Dane, drowned. Gasp. Dead, dead. “Miss O'neill? Are you there, Miss O'neill?” asked the voice insistently. Dead. Drowned. My brother!
“Miss O'neill, answer me!”
“Yes, yes, yes, yes, yes! Oh, God, I'm here!” “I understand you are his next of kin, therefore we must have your instructions as to what to do with the body. Miss O'neill, are you there?” “Yes, yes!”
“What do you want done with the body, Miss O'neill?” Body! He was a body, and they couldn't even say his body, they had to say the body. Dane, my Dane. He is a body. “Next of kin?” she heard her voice asking, thin and faint, torn by those great gasps. “I'm not Dane's next of kin. My mother is, I suppose.”
There was a pause. “This is very difficult, Miss O'neill. If you're not the next of kin, we've wasted valuable time.” The polite sympathy gave way to impatience. “You don't seem to understand there's a revolution going on in Greece and the accident happened in Crete, even more remote and hard to contact. Really! Communication with Athens is virtually impossible and we have been instructed to forward the next of kin's personal wishes and instructions regarding the body immediately. Is your mother there? May I speak to her, please?”
“My mother's not here. She's in Australia.”
“Australia? Lord, this gets worse and worse! Now we'll have to send a cable to Australia; more delays. If you are not the next of kin,
Miss O'neill, why did your brother's passport say you were?”
“I don't know,” she said, and found she had laughed. “Give me your mother's address in Australia; we'll cable her at once. We have to know what to do with the body! By the time cables get back and forth, this will mean a twelve-hour delay, I hope you realize that. It's going to be difficult enough without this mix-up.”
“Phone her, then. Don't waste time with cables.”
“Our budget does not extend to international phone calls, Miss O'neill,” said that stiff voice. “Now, will you please give me your mother's name and address?”
“Mrs. Meggie O'neill,” Justine recited, “Drogheda, Gillanbone, New South Wales, Australia.” She spelled out the unfamiliar names for him. “Once again, Miss O'neill, my deepest regrets.”
The receiver clicked, began the interminable burr of the dial tone. Justine sat on the floor and let it slip into her lap. There was a mistake, it would all sort itself out. Dane drowned, when he swam like a champion? No, it wasn't true. But it is, Justine, you know it is, you didn't go with him to protect him and he drowned. You were his protector from the time he was a baby and you should have been there. If you couldn't save him, you should have been there to drown with him. And the only reason you didn't go with him was because you wanted to be in London so you could get Rain to make love to you.
Thinking was so hard. Everything was so hard. Nothing seemed to work, not even her legs. She couldn't get up, she would never get up again. There was no room in her mind for anyone but Dane, and her thoughts went in ever-diminishing circles around Dane. Until she thought of her mother, the Drogheda people. Oh, God. The news would come there, come to her, come to them. Mum didn't even have the lovely last sight of his face in Rome. They'll send the cable to the Gilly police, I suppose, and old Sergeant Ern will climb into his car and drive out all the miles to Drogheda, to tell my mother that her only son is dead. Not the right man for the job, and an almost-stranger. Mrs. O'neill, my deepest, most heartfelt regrets, your son is dead. Perfunctory, courteous, empty words .... No! I can't let them do that to her, not to her, she is my mother, too! Not that way, not the way I had to hear it.
She pulled the other part of the phone off the table onto her lap, put the receiver to her ear and dialed the operator.
“Switch? Trunks, please, international. Hello? I want to place an urgent call to Australia, Gillanbone one-two-one-two. And please, please hurry.”
Meggie answered the phone herself. It was late, Fee had gone to bed. These days she never felt like seeking her own bed early, she preferred to sit listening to the crickets and frogs, doze over a book, remember.
“Hello?”
“London calling, Mrs. O'neill,” said Hazel in Gilly. “Hello, Justine,” Meggie said, not perturbed. Jussy called, infrequently, to see how everything was.
“Mum? Is that you, Mum?”
“Yes, it's Mum here,” said Meggie gently, sensing Justine's distress. “Oh, Mum! Oh, Mum!” There was what sounded like a gasp, or a sob. “Mum, Dane's dead. Dane's dead!”
A pit opened at her feet. Down and down and down it went, and had no bottom. Meggie slid into it, felt its lips close over her head, and understood that she would never come out again as long as she lived. What more could the gods do? She hadn't known when she asked it. How could she have asked it, how could she not have known? Don't tempt the gods, they love it. In not going to see him in this most beautiful moment of his life, share it with him, she had finally thought to make the payment. Dane would be free of it, and free of her. In not seeing the face which was dearer to her than all other faces, she would repay. The pit closed in, suffocating. Meggie stood there, and realized it was too late.
“Justine, my dearest, be calm,” said Meggie strongly, not a falter in her voice. “Calm yourself and tell me. Are you sure?” “Australia House called me-they thought I was his next of kin. Some dreadful man who only wanted to know what I wanted done with the body. “The body,” he kept calling Dane. As if he wasn't entitled to it anymore, as if it was anyone's.” Meggie heard her sob. “God! I suppose the poor man hated what he was doing. Oh, Mum, Dane's dead!”
“How, Justine? Where? In Rome? Why hasn't Ralph called me?”
“No, not in Rome. The Cardinal probably doesn't know anything about it. In Crete. The man said he was drowned, a sea rescue. He was on holiday, Mum, he asked me to go with him and I didn't, I wanted to play Desdemona, I wanted to be with Rain. If I'd only been with him! If I had, it mightn't have happened. Oh, God, what can I do?”
“Stop it, Justine,” said Meggie sternly. “No thinking like that, do you hear me? Dane would hate it, you know he would. Things happen, why we don't know. The important thing now is that you're all right, I haven't lost both of you. You're all I've got left now. Oh, Jussy, Jussy, it's so far away! The world's big, too big. Come home to Drogheda! I hate to think of you all alone.”
“No, I've got to work. Work is the only answer for me. If I don't work, I'll go mad. I don't want people, I don't want comfort. Oh, Mum!” She began to sob bitterly. “How are we going to live without him?” How indeed? Was that living? God's thou wert, unto God return. Dust to dust. Living's for those of us who failed. Greedy God, gathering in the good ones, leaving the world to the rest of us, to rot. “It isn't for any of us to say how long we'll live,” said Meggie. “Jussy, thank you so much for telling me yourself, for phoning.”
“I couldn't bear to think of a stranger breaking the news, Mum. Not like that, from a stranger. What will you do? What can you do?” With all her will Meggie tried to pour warmth and comfort across the miles to her devastated girl in London. Her son was dead, her daughter still lived. She must be made whole. If it was possible. In all her life Justine seemed only to have loved Dane. No one else, even herself. “Dear Justine, don't cry. Try not to grieve. He wouldn't have wanted that, now would he? Come home, and forget. We'll bring Dane home to Drogheda, too.
At law he's mine again, he doesn't belong to the Church and they can't stop me. I'll phone Australia House right away, and the embassy in Athens if I can get through. He must come home! I'd hate to think of him lying somewhere far from Drogheda. Here is where he belongs, he'll have to come home. Come with him, Justine.”
But Justine sat in a heap, shaking her head as if her mother could see. Come home? She could never come home again. If she had gone with Dane he wouldn't be dead. Come home, and have to look at her mother's face every day for the rest of her life? No, it didn't bear thinking of. “No, Mum,” she said, the tears rolling down her skin, hot like molten metal. Who on earth ever said people most moved don't weep? They don't know anything about it. “I shall stay here and work. I'll come home with Dane, but then I'm going back. I can't live on Drogheda.”
For three days they waited in a purposeless vacuum, Justine in London, Meggie and the family on Drogheda, stretching the official silence into tenuous hope. Oh, surely after so long it would turn out to be a mistake, surely if it was true they would have heard by now! Dane would come-in Justine's front door smiling, and say it was all a silly mistake. Greece was in revolt, all sorts of silly mistakes must have been made. Dane would come in the door and laugh the idea of his death to scorn, he'd stand there tall and strong and alive, and he'd laugh. Hope began to grow, and grew with every minute they waited. Treacherous, horrible hope. He wasn't dead, no! Not drowned, not Dane who was a good enough swimmer to brave any kind of sea and live. So they waited, not acknowledging what had happened in the hope it would prove to be a mistake. Time later to notify people, let Rome know. On the fourth morning Justine got the message. Like an old woman she picked up the receiver once more, and asked for Australia. “Mum?”
“Justine?”
“Oh, Mum, they've buried him already; we can't bring him home! What are we going to do? All they can say is that Crete is a big place, the name of the village isn't known, by the time the cable arrived he'd already been spirited away somewhere and disposed of. He's lying in an unmarked grave somewhere! I can't get a visa for Greece, no one wants to help, it's chaos. What are we going to do, Mum?”
“Meet me in Rome, Justine,” said Meggie.
Everyone save Anne Mueller was there around the phone, still in shock. The men seemed to have aged twenty years in three days, and Fee, shrunken birdlike, white and crabbed, drifted about the house saying over and over, “Why couldn't it have been me? Why did they have to take him? I'm so old, so old! I wouldn't have minded going, why did it have to be him? Why couldn't it have been me? I'm so old!” Anne had collapsed, and Mrs. Smith, Minnie and Cat walked, slept tears.
Meggie stared at them silently as she put the phone down. This was Drogheda, all that was left. A little cluster of old men and old women, sterile and broken.
“Dane's lost,” she said. “No one can find him; he's been buried somewhere on Crete. It's so far away! How could he rest so far from Drogheda? I'm going to Rome, to Ralph de Bricassart. If anyone can help us, he can.”
° ° °
Cardinal de Bricassart's secretary entered his room. “Your Eminence, I'm sorry to disturb you, but a lady wishes to see you. I explained that there is a congress, that you are very busy and cannot see anyone, but she says she will sit in the vestibule until you have time for her.”
“Is she in trouble, Father?”
“Great trouble, Your Eminence, that much is easy to see. She said I was to tell you her name is Meggie O'neill.” He gave it a lilting foreign pronunciation, so that it came out sounding like Meghee Onill. “ Cardinal Ralph came to his feet, the color draining from his face to leave it as white as his hair.
“Your Eminence! Are you ill?”
“No, Father, I'm perfectly all right, thank you. Cancel my appointments until I notify you otherwise, and bring Mrs. O'neill to me at once. We are not to be disturbed unless it is the Holy Father.”
The priest bowed, departed. O'neill. Of course! It was young Dane's name, he should have remembered. Save that in the Cardinal's palace everyone just said Dane. Ah, he had made a grave mistake, keeping her waiting. If Dane was His Eminence's dearly loved nephew then Mrs. O'neill was his dearly loved sister.
When Meggie came into the room Cardinal Ralph hardly knew her. It was thirteen years since he had last seen her; she was fifty-three and he was seventy-one. Both of them aged now, instead of only him. Her face hadn't changed so much as settled, and into a mold unlike the one he had given her in his imagination. Substitute a trenchant incisiveness for sweetness, a touch of iron for softness; she resembled a vigorous, aging, willful martyr rather than the resigned, contemplative saint of his dreams. Her beauty was as striking as ever, her eyes still that clear silvery grey, but both had hardened, and the once vivid hair had faded to a drab beige, like Dane's without the life. Most disconcerting of all, she wouldn't look at him for long enough to satisfy his eager and loving curiosity. Unable to greet this Meggie naturally, he stiffly indicated a chair.
“Please sit down.”
“Thank you,” she said, equally stilted.
It was only when she was seated and he could gaze down upon her whole person that he noticed how visibly swollen her feet and ankles were.
“Meggie! Have you flown all the way through from Australia without breaking your journey? What's the matter?”
“Yes, I did fly straight through,” she said. “For the past twenty-nine hours I've been sitting in planes between Gilly and Rome, with nothing to do except stare out the window at the clouds, and think.” Her voice was harsh, cold.
“What's the matter?” he repeated impatiently, anxious and fearful. She lifted her gaze from her feet and looked at him steadily. There was something awful in her eyes; something so dark and chilling that the skin on the back of his neck crawled and automatically he put his hand up to stroke it.
“Dane is dead,” said Meggie.
His hand slipped, flopped like a rag doll's into his scarlet lap as he sank into a chair. “Dead?” he asked slowly. “Dane dead?” “Yes. He was drowned six days ago in Crete, rescuing some women from the sea.”
He leaned forward, put his hands over his face. “Dead?” she heard him say indistinctly. “Dane dead? My beautiful boy! He can't be dead! Dane-he was the perfect priest-all that I couldn't be. What I lacked he had.” His voice broke. “He always had it-that was what we all recognized-all of us who aren't perfect priests. Dead? Oh, dear Lord!”
“Don't bother about your dear Lord, Ralph,” said the stranger sitting opposite him. “You have more important things to do. I came to ask for your help-not to witness your grief. I've had all those hours in the air to go over the way I'd tell you this, all those hours just staring out the window at the clouds knowing Dane is dead. After that, your grief has no power to move me.”
Yet when he lifted his face from his hands her dead cold heart bounded, twisted, leaped. It was Dane's face, with a suffering written upon it that Dane would never live to feel. Oh, thank God! Thank God he's dead, can never now go through what this man has, what I have. Better he's dead than to suffer something like this.
“How can I help, Meggie?” he asked quietly, suppressing his own emotions to don the soul-deep guise of her spiritual counselor. “Greece is in chaos. They've buried Dane somewhere on Crete, and I can't find out where, when, why. Except I suppose that my instructions directing that he be flown home were endlessly delayed by the civil war, and Crete is hot like Australia. When no one claimed him, I suppose they thought he had no one, and buried him.” She leaned forward in her chair tensely. “I want my boy back, Ralph, I want him found and brought home to sleep where he belongs, on Drogheda. I promised Jims I'd keep him on Drogheda and I will, if I have to crawl on my hands and knees through every graveyard on Crete. No fancy Roman priest's tomb for him, Ralph, not as long as I'm alive to put up a legal battle. He's to come home.”
“No one is going to deny you that, Meggie,” he said gently. “It's consecrated Catholic ground, which is all the Church asks. I too have requested that I be buried on Drogheda.”
“I can't get through all the red tape,” she went on, as if he hadn't spoken. “I can't speak Greek, and I have no power or influence. So I came to you, to use yours. Get me back my son, Ralph!”
“Don't worry, Meggie, we'll get him back, though it may not be very quickly. The-Left are in charge now, and they're very anti-Catholic. However, I'm not without friends in Greece, so it will be done. Let me start the wheels in motion immediately, and don't worry. He is a priest of the Holy Catholic Church, we'll get him back.”
His hand had gone to the bell cord, but Meggie's coldly fierce gaze stilled it.
“You don't understand, Ralph. I don't want wheels set in motion. I want my son back-not next week or next month, but now! You speak Greek, you can get visas for yourself and me, you'll get results. I want you to come to Greece with me now, and help me get my son back.”
There was much in his eyes: tenderness, compassion, shock, grief. But they had become the priest's eyes too, sane, logical, reasonable. “Meggie, I love your son as if he were my own, but I can't leave Rome at the moment. I'm not a free agent-you above all others should know that. No matter how much I may feel for you, how much I may feel on my own account, I can't leave Rome in the midst of a vital congress. I am the Holy Father's aide.”
She reared back, stunned and outraged, then shook her head, half-smiling as if at the antics of some inanimate object beyond her power to influence; then she trembled, licked her lips, seemed to come to a decision and sat up straight and stiff. “Do you really love my son as if he were your own, Ralph?” she asked. “What would you do for a son of yours? Could you sit back then and say to his mother, No, I'm very sorry, I can't possibly take the time off? Could you say that to the mother of your son?” Dane's eyes, yet not Dane's eyes. Looking at her; bewildered, full of pain, helpless.
“I have no son,” he said, “but among the many, many things I learned from yours was that no matter how hard it is, my first and only allegiance is to Almighty God.”
“Dane was your son too,” said Meggie.
He stared at her blankly. “What?”
“I said, Dane was your son too. When I left Matlock Island I was pregnant. Dane was yours, not Luke O'neill's.”
“It-isn't-true!”
“I never intended you to know, even now,” she said. “Would I lie to you?” “To get Dane back? Yes,” he said faintly.
She got up, came to stand over him in the red brocade chair, took his thin, parchment-like hand in hers, bent and kissed the ring, the breath of her voice misting its ruby to milky dullness. “By all that you hold holy, Ralph, I swear that Dane was your son. He was not and could not have been Luke's. By his death I swear it.”
There was a wail, the sound of a soul passing between the portals of Hell. Ralph de Bricassart fell forward out of the chair and wept, huddled on the crimson carpet in a scarlet pool like new blood, his face hidden in his folded arms, his hands clutching at his hair.
“Yes, cry!” said Meggie. “Cry, now that you know! It's right that one of his parents be able to shed tears for him. Cry, Ralph! For twenty-six years I had your son and you didn't even know it, you couldn't even see it. Couldn't see that he was you all over again! When my mother took him from me at birth she knew, but you never did. Your hands, your feet, your face, your eyes, your body. Only the color of his hair was his own; all the rest was you. Do you understand now? When I sent him here to you, I said it in my letter. “What I stole, I give back.” Remember? Only we both stole, Ralph. We stole what you had vowed to God, and we've both had to pay.”
She sat in her chair, implacable and unpitying, and watched the scarlet form in its agony on the floor. “I loved you, Ralph, but you were never mine. What I had of you, I was driven to steal. Dane was my part, all I could get from you. I vowed you'd never know, I vowed you'd never have the chance to take him away from me. And then he gave himself to you, of his own free will. The image of the perfect priest, he called you. What a laugh I had over that one! But not for anything would I have given you a weapon like knowing he was yours. Except for this. Except for this! For nothing less would I have told you. Though I don't suppose it matters now. He doesn't belong to either of us anymore. He belongs to God.”
° ° °
Cardinal de Bricassart chartered a private plane in Athens; he, Meggie and Justine brought Dane home to Drogheda, the living sitting silently, the dead lying silently on a bier, requiring nothing of this earth anymore. I have to say this Mass, this Requiem for my son. Bone of my bone, my son. Yes, Meggie, I believe you. Once I had my breath back I would even have believed you without that terrible oath you swore. Vittorio knew the minute he set eyes on the boy, and in my heart I, too, must have known. Your laugh behind the roses from the boy-but my eyes looking up at me, as they used to be in my innocence. Fee knew. Anne Mueller knew. But not we men. We weren't fit to be told. For so you women think, and hug your mysteries, getting your backs on us for the slight God did you in not creating you in His Image. Vittorio knew, but it was the woman in him stilled his tongue. A masterly revenge.
Say it, Ralph de Bricassart, open your mouth, move your hands in the blessing, begin to chant the Latin for the soul of the departed. Who was your son. Whom you loved more than you loved his mother. Yes, more! For he was yourself all over again, in a more perfect mold. “In Nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti...”
The chapel was packed; they were all there who could be there. The Kings, the O'Rourkes, the Davieses, the Pughs, the MacQueens, the Gordons, the Carmichaels, the Hopetons. And the Clearys, the Drogheda people. Hope blighted, light gone. At the front in a great lead-lined casket, Father Dane O'neill, covered in roses. Why were the roses always out when he came back to Drogheda? It was October, high spring. Of course they were out. The time was right. “Sanctus . . . Sanctus . . . Sanctus ...”
Be warned that the Holy of Holies is upon you. My Dane, my beautiful son. It is better so. I wouldn't have wanted you to come to this, what I already am. Why I say this for you, I don't know. You don't need it, you never needed it. What I grope for, you knew by instinct. It isn't you who is unhappy, it's those of us here, left behind. Pity us, and when our times come, help us. “Missa est. . . Requiescat in pace ....”
Out across the lawn, down past the ghost gums, the roses, the pepper trees, to the cemetery. Sleep on, Dane, because only the good die young. Why do we mourn? You're lucky, to have escaped this weary life so soon. Perhaps that's what Hell is, a long term in earth-bound bondage. Perhaps we suffer our hells in living ....
The day passed, the mourners departed, the Drogheda people crept about the house and avoided each other; Cardinal Ralph looked early at Meggie, and could not bear to look again. Justine left with Jean and Boy King to catch the afternoon plane for Sydney, the night plane for London. He never remembered hearing her husky bewitching voice, or seeing those odd pale eyes. From the time when she had met him and Meggie in Athens to the time when she went with Jean and Boy King she had been like a ghost, her camouflage pulled closely around her. Why hadn't she called Rainer Hartheim, asked him to be with her? Surely she knew how much he loved her, how much he would want to be with her now? But the thought never stayed long enough in Cardinal Ralph's tired mind to call Rainer himself, though he had wondered about it off and on since before leaving Rome. They were strange, the Drogheda people. They didn't like company in grief; they preferred to be alone with their pain.
Only Fee and Meggie sat with Cardinal Ralph in the drawing room after a dinner left uneaten. No one said a word; the ormolu clock on the marble mantel ticked thunderously, and Mary Carson's painted eyes stared a mute challenge across the room to Fee's grandmother. Fee and Meggie sat together on a cream sofa, shoulders lightly touching; Cardinal Ralph never remembered their being so close in the old days. But they said nothing, did not look at each other or at him.
He tried to see what it was he had done wrong. Too much wrong, that was the trouble. Pride, ambition, a certain unscrupulousness. And love for Meggie flowering among them. But the crowning glory of that love he had never known. What difference would it have made to know his son was his son? Was it possible to love the boy more than he had? Would he have pursued a different path if he had known about his son? Yes! cried his heart. No, sneered his brain.
He turned on himself bitterly. Fool! You ought to have known Meggie was incapable of going back to Luke. You ought to have known at once whose child Dane was. She was so proud of him! All she could get from you, that was what she said to you in Rome. Well, Meggie. ... In him you got the best of it. Dear God, Ralph, how could you not have known he was yours? You ought to have realized it when he came to you a man grown, if not before. She was waiting for you to see it, dying for you to see it; if only you had, she would have gone on her knees to you. But you were blind. You didn't want to see. Ralph Raoul, Cardinal de Bricassart, that was what you wanted; more than her, more than your son. More than your son!
The room had become filled with tiny cries, rustles, whispers; the clock was ticking in time with his heart. And then it wasn't in time anymore. He had got out of step with it. Meggie and Fee were swimming to their feet, drifting with frightened faces in a watery insubstantial mist, saying things to him he couldn't seem to hear.
“Aaaaaaah!” he cried, understanding.
He was hardly conscious of the pain, intent only on Meggie's arms around him, the way his head sank against her. But he managed to turn until he could see her eyes, and looked at her. He tried to say, Forgive me, and saw she had forgiven him long ago. She knew she had got the best of it. Then he wanted to say something so perfect she would be eternally consoled, and realized that wasn't necessary, either. Whatever she was, she could bear anything. Anything! So he closed his eyes and let himself feel, that last time, forgetfulness in Meggie.
➖➖➖
