
Trước thềm năm mới 2023, “Tiểu thuyết chiều thứ Bảy” trân trọng gửi đến tất cả các thành viên của BelUnion, đến gia đình, người thân, bạn hữu gần xa của anh/chị: Chúc mừng năm mới! Bonne année! Happy New Year!

Bức tranh trên mô tả một cách siêu thực quang cảnh năm mới 2023 lồng ghép hai nước Bỉ và Việt Nam.
(Credit: DALL·E; Craiyon)
-
Thế còn nơi mà chúng ta tu nghiệp thì năm mới 2023 sẽ như thế nào? Mời anh/chị thưởng ngoạn các bức tranh năm mới 2023 do phần mềm trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence) vẽ thông qua công cụ trực tuyến Craiyon theo phong cách của các họa sỹ, nghệ sỹ của Bỉ.

Quang cảnh trường Université du Travail Paul Pastur đầu năm 2023 phác họa theo phong cách của René Magritte. René Magritte (1898 –1967) là một nghệ sĩ theo trường phái siêu thực người Bỉ, nổi tiếng với việc tạo ra một số hình ảnh dí dỏm và kích thích tư duy.
-

Trường Institut Supérieur Industriel de Tournai ngày 1/1/2023 vẽ theo phong cách của Fernand Khnopff. Fernand Khnopff (1858 –1921) là một họa sĩ trường phái tượng trưng người Bỉ.
-

Quang cảnh trường và khu học xá Polytechnique de Mons phác họa theo phong cách của Félicien Rops. Félicien Rops (1833 – 1898) là một nghệ sĩ người Bỉ gắn liền với Chủ nghĩa tượng trưng. Ông vừa là một họa sĩ, người vẽ tranh minh họa, người vẽ tranh biếm họa và là một nhà sản xuất tranh theo kỹ thuật intaglio (in khắc chìm).
-

Trường Université catholique de Louvain trong tuyết lạnh đầu năm 2023 được vẽ theo phong cách của Panamarenko. Henri Van Herwegen (1940 –2019), được biết đến với bút danh Panamarenko, là một nhà điêu khắc, nhà lắp ghép nổi tiếng người Bỉ.
-

Trường Université de Liège đầu năm 2023 nhưng được mô phỏng bởi quang cảnh cổ đại mộng mơ theo phong cách của Paul Delvaux. Paul Delvaux (1897 –1994) là một họa sĩ người Bỉ nổi tiếng với những cảnh đẹp như mơ của phụ nữ, kiến trúc cổ điển, xe lửa và nhà ga, và những bộ xương, thường kết hợp với nhau. Ông thường được coi là một người theo chủ nghĩa siêu thực, mặc dù chỉ gắn với phong trào Siêu thực trong một thời gian ngắn.
-

Trường Université Libre de Bruxelles đầu năm 2023 nhưng được phác họa tượng trưng bởi Luc Tuymans. Luc Tuymans (sinh ngày 14 tháng 6 năm 1958) là một nghệ sĩ thị giác người Bỉ nổi tiếng với những bức tranh khám phá mối quan hệ của con người với lịch sử.
~
Cuối cùng, trong lúc chờ đến giao thừa, vừa đọc tác phẩm của O. Henry vừa để nhạc nền, mời anh/chị thưởng thức bộ sưu tập nhạc Jazz cổ điển có tên là Dixieland: https://www.youtube.com/watch?v=vghw4y019so. Hy vọng là nhạc Jazz sẽ làm cho không gian của anh/chị trở nên yên bình, thư thả, dịu êm để đón chào năm mới với nhiều điều tốt đẹp đang đợi chờ ở phía trước.
-:-
➖➖➖
Một công dân thế giới trong quán cà phê
Người dịch: NGUYỄN MẠNH CHƯƠNG
Đã nửa đêm, quán cà phê đông nghịt người. Cũng may cái bàn nhỏ nơi tôi ngồi lại khuất mắt người ra vào, còn hai ghế trống như mời mọc mua chuộc khách hàng đang đổ vào quán.
Thế rồi một công dân thế giới ngồi vào một chiếc, còn tôi thì vui vì tôi quan niệm rằng kể từ khi có Adam đến nay, trên thế giới chưa có một công dân thật sự nào tồn tại cả. Chúng ta có nghe nói đến họ, chúng ta có nhìn thấy những mác nhãn hiệu nước ngoài trên vô vàn những gói hành lý, nhưng chúng ta chỉ thấy du khách, chứ chưa thấy những công dân thế giới.
Tôi xin mô tả cảnh nơi đây để các vị chú ý – đó là những chiếc bàn mặt lát đá cẩm thạch, một loạt những hàng ghế bọc da kê sát tường, đám đông vui vẻ huyên náo, các cô các bà trang điểm nửa quê nửa tỉnh, đồng thanh bàn đến những chuyện rõ ràng là tế nhị về sở thích, kinh tế, sự giàu có hoặc nghệ thuật, những anh chàng kỹ tính và ưa hào phóng, nhạc xập xình khôn khéo chiều đủ mọi người, tấn công vào tất cả các nhà soạn nhạc; tiếng cười nói pha trộn vào nhau và nếu bạn thích thì những cốc rượu cao chứa đầy rượu Wurzburger sẽ làm mềm môi bạn như quả anh đào chín mọng đung đưa trên cành như mời chào con chim giẻ cùi muốn ăn trộm. Có một nhà điêu khắc vùng Mauch Chunk nói với tôi rằng cảnh này y hệt cảnh Paris.
Người công dân thế giới của tôi có tên là E. Rushmore Coglan và mùa hè năm sau mọi người sẽ nghe đến tên anh ta ở trên Đảo Coney [1]. Anh ta chuẩn bị thành lập ‘một khu nghỉ mát’ mới ở đó. Anh ta thông báo với tôi như vậy mà, chẳng qua chỉ để đánh lạc hướng tỏ ra ta đây là con nhà quyền quý. Thế rồi cuộc đối thoại của anh ta vang lên những câu chữ nói đến kinh tuyến, vĩ tuyến. Có thể nói như vậy là anh ta đã nắm cả thế giới trong lòng bàn tay của mình rồi còn gì, nắm một cách quen thuộc và khinh thường, cứ như nó không to hơn cái hạt quả anh đào xứ Maraschino trong chùm quả bày trong bữa ăn theo suất. Anh ta nói về quỹ đạo một cách khinh thị, luyên thuyên hết đại lục này đến đại lục khác, chế nhạo các vùng miền, nói về biển mà cứ như chỉ vẩy chiếc khăn ăn một cái là có thể chùi sạch tất cả biển khơi ấy. Anh ta vung tay chân nói về một cái chợ ở Hyderabad [2]. Vù một cái! Anh ta đã đưa ta trên bàn xe trượt tuyết đến Lapland [3]. Vèo một cái! Ta đã cưỡi trên những chiếc xe phá băng cùng với người Kanaka [4] ở Kealaikahiki. Vụt một cái! Anh ta đã lôi bạn xềnh xệch qua vùng đầm lầy Arkansas toàn gỗ sồi, rồi để bạn phơi mình cho khô ráo một chút trên bình nguyên có chất kiềm nằm trên trang trại Idaho của anh ta, rồi anh ta lại cuỗm bạn bay vụt đi đến gặp giới thượng lưu gồm toàn những công hầu bá tước chủ chốt của thành Viên. Ngay lập tức sau đó anh ta lại kể cho ta nghe về chứng cảm lạnh mà anh ta mắc phải trong một cơn gió nhẹ trên hồ Chicago và làm thế nào ông già Escamila có thể chữa khỏi chứng cảm lạnh đó ở Buenos Ayres bằng việc ngâm dược thảo Chuchula trong nước nóng. Chắc có lẽ ta phải đề thư là gửi cho ‘Ngài E. Rushmore Coglan, Trái Đất, Thái Dương Hệ, Vũ Trụ’ và gửi đi, trong lòng cảm thấy tin tưởng rằng lá thư đó sẽ đến được tay anh ta.
Tôi chắc mẩm là cuối cùng mình đã tìm thấy một công dân thế giới thật sự kể từ thời có Adam, và tôi ngồi lắng nghe cuộc diễn ngôn về năm châu bốn biển của anh ta mà cứ lo là mình có thể phát hiện ra trong cuộc nói chuyện đó một giọng bản xứ của một anh chàng thuần túy là kẻ lang thang khắp đó đây mà thôi. Nhưng những ý nghĩ của anh ta không bao giờ xao xuyến hoặc tỏ ra chán nản cả; anh ta nói chuyện về những thành phố, những quốc gia và những đại lục cũng vô tư như nói chuyện về gió hoặc về lực hấp dẫn, chẳng một chút bận tâm.
Khi nghe ngài E. Rushmore Coglan huyên thuyên về hành tinh nhỏ bé thì tôi sung sướng nghĩ về một người gần như là công dân thế giới vĩ đại, người đã viết cho toàn thế giới và đã hiến dâng cả cuộc đời mình cho thành phố Bombay. Trong một bài thơ, ông ta đã phải phát biểu rằng giữa các thành phố và trái đất có niềm tự hào và sự cạnh tranh và rằng ‘con người được nuôi dưỡng từ những nơi đó, đi lại tấp nập, bám riết vào rìa những thành phố của mình như đứa trẻ bám lấy váy của mẹ chúng’. Rồi cứ khi nào họ đi ‘trong những đường phố không quen biết, ầm ầm’, họ đều nhớ đến thành phố quê hương của mình ‘một cách thủy chung, điên rồ, đáng yêu nhất; làm cho cái tên thuần tuý tự nhiên như hơi thở ấy trở nên ràng buộc thân thiết biết bao’. Rồi niềm vui sướng của tôi được khơi dậy bởi vì tôi đã bắt gặp thấy ông Kipling ngủ trưa. Tại đây tôi đã phát hiện ra một người không phải sinh ra từ tro bụi; một người không hẹp gì lời tán dương về nơi ngụ cư hoặc về đất nước, một người mà dù cho có huênh hoang đi nữa thì cũng là huênh hoang về quả địa cầu của mình để chống lại những người trên Sao Hỏa hoặc những người dân sống trên Mặt Trăng.
Những chủ đề mà E. Rushmore Coglan đang diễn đạt bị ngưng đọng lại bởi cái góc thứ ba bên cái bàn chỗ chúng tôi ngồi. Trong lúc Coglan đang mô tả cho tôi nghe về địa hình dọc theo con Đường sắt Siberi thì ban nhạc trôi vào loạn xạ. Bản nhạc jazz ‘Dixie’ với những nốt nhạc reo vui phấn chấn nổi lên như để kết thúc thì chúng liền bị hàng tràng pháo tay vỗ râm ran vang lên từ mọi bàn trong phòng nhấn chìm.
Cảnh tượng tuyệt vời đó được chứng kiến hàng tối ở vô vàn các quán cà phê của Thành phố New York, cho nên có tốn đến hàng đoạn văn để mô tả thì cũng đáng lắm. Hàng tấn bia đã được sử dụng hết trong lúc ngồi tán gẫu về những lý lẽ nhằm biện minh cho điều đó. Có người vội vã đoán rằng người Phương Nam trong thành phố nhanh chân đi đến quán cà phê vào lúc trời chạng vạng. Kiểu tán dương về bầu không khí ‘nổi loạn’ ở một thành phố Phương Bắc cũng gây bối rối đôi chút; nhưng như thế không thể là không giải quyết được. Cuộc chiến tranh với Tây Ban Nha, nhà máy đúc tiền hào phóng và mùa thu hoạch dưa hấu trong bao năm, một vài người trúng thưởng bằng bất cứ phương cách nào trên đường đua ngựa và những bữa tiệc tuyệt vời do những công dân bang Indiana và Kansas chiêu đãi, những người đã sáng lập ra Hội Bắc Carolina, tất cả đã làm cho Phương Nam tương đối ‘thời thượng’ ở Manhattan. Cô thợ sửa cắt móng tay chân của bạn sẽ xì xào cho rằng ngón tay trái của bạn khiến cho cô ta lại nhớ đến ngón tay của một vị quý phái nào ở Richmond, bang Virginia. Ôi, rõ ràng là thế rồi; nhưng ngày nay nhiều phụ nữ đã phải làm việc, vì các bạn biết đấy, có chiến tranh mà.
Khi bản nhạc jazz ‘Dixie’ đang vang lên thì không biết từ đâu, một anh thanh niên tóc đen bỗng nhổm phắt dậy, thét lên tiếng của người du kích thuộc đơn vị của đại tá Mosby [5] và vung chiếc mũ rộng vành như điên như dại. Rồi anh ta loạng choạng bước trong khói thuốc và thả mình xuống chiếc ghế trống không bên bàn chỗ chúng tôi ngồi và rút thuốc lá ra hút.
Buổi tối đó là thời gian khi mà sự dè dặt không còn nữa. Một người trong chúng tôi gọi hầu bàn mang lại ba cốc rượu Wurzburger; anh thanh niên tóc đen nhận ra là mình cũng có phần trong đó nên nở nụ cười, gật đầu tán thưởng. Tôi vội hỏi anh ta một câu vì tôi muốn thử lý lẽ đã có sẵn của mình.
- Anh làm ơn nói cho tôi biết là anh từ đâu tới…
Nắm tay của E. Rushmore Coglan đấm mạnh xuống bàn khiến tôi phải câm miệng ngay.
- Xin lỗi, nhưng đó là câu hỏi mà tôi không bao giờ muốn nghe cả. Việc một người từ đâu tới có gì là hệ trọng cơ chứ? Liệu đánh giá một con người qua địa chỉ thư tín như vậy có công bằng không? Này, tôi đã gặp những người bang Kentucky rất ghét rượu whisky đấy, người bang Virginia không phải là hậu duệ của công chúa Pocahontas [6] , người bang Indiana đâu có viết tiểu thuyết, người bang Mexico không mặc quần nhung có đính đồng đô la dọc theo đường mối khâu, người Anh hài hước, người Yankee hoang toàng, người Phương Nam khát máu, người Phương Tây hẹp hòi và người New York thì quá bận rộn nên chẳng có thì giờ để dừng chân trên đường phố lấy một tiếng đồng hồ ngắm nhìn anh nhân viên bán rau xanh cụt một tay đang nhét những quả nham lê đỏ vào những túi giấy. Hãy mặc thây họ, là ai cũng được, chứ đừng có dán cho anh ta cái nhãn hiệu để ấn định anh ta là người ở đâu, khiến cho anh ta bị đẩy vào tình thế bất lợi.
- Tôi xin lỗi – Tôi nói – nhưng sự tò mò của tôi đâu có hoàn toàn là tò mò vô căn cứ. Tôi biết Phương Nam nên khi ban nhạc chơi bài ‘Dixie’, tôi đã thích được quan sát. Tôi đã hình thành nên một niềm tin rằng ai mà đi ca ngợi cái bầu không khí đó một cách vô cùng dữ dội và tỏ ra trung thành một cách lộ liễu địa phương mình thì rõ ràng anh ta là người địa phương hoặc ở Secaucus, bang New Jersey hoặc ở quận nằm giữa Tổ chức giảng văn học Murray Hill và dòng sông Harlem tại thành phố này. Tôi phải thừa nhận rằng tôi còn đang định mang ý nghĩ của mình ra thử xem bằng cách đặt câu hỏi về anh chàng quý phái nọ thì anh đi nói chen vào bằng việc đưa ra lý luận của riêng anh, nghe quan trọng hơn.
Lúc này anh chàng tóc đen nói với tôi. Rõ ràng đầu óc anh ta cũng chuyển động theo mạch của riêng nó đấy chứ.
- Tôi rất muốn mình là một cây dừa cạn – Anh ta nói một cách huyền bí – nằm trên đỉnh một thung lũng và líu ríu câu too-ralloo-ralloo.
Rõ ràng là khó hiểu quá nên tôi quay lại Coglan.
- Tôi đã chu du vòng quanh trái đất này đến mười hai lần. Tôi biết có một người Esquimau ở Upernavik đã đặt mua những chiếc cà vạt ở tận Cincinnati, và tôi đã nhìn thấy một người chăn dê ở Uruguay đã giành giải thưởng trong một cuộc thi đố trò chơi trắc nghiệm kiến thức về thức ăn sáng mang tên Battle Creek. Tôi đã trả tiền thuê phòng ở Cairo, Ai Cập và một phòng ở Yokohama cho quanh năm. Những đôi dép đi trong nhà đã được đặt sẵn cho tôi trong quán trà ở Thượng Hải và tôi không cần phải bảo họ cách nấu những quả trứng ở Rio de Janeiro hoặc ở Seattle. Thật đúng là một thế giới cổ xưa nhỏ bé vô cùng. Vậy nên khi ta huênh hoang là từ Phương Bắc, hay từ Phương Nam, hoặc từ trong một ngôi biệt thự trong thung lũng hoặc ở trên Đại lộ Euclid, bang Cleveland, hoặc ở Pike’s Peak [7] hoặc Quận Fairfax, bang Virginia, hoặc những căn hộ của những kẻ côn đồ hoặc ở bất cứ nơi nào, phỏng có ích gì? Sẽ là một thế giới tốt đẹp hơn nếu như ta thôi không loăng quăng ở cái thành phố bị nhiễm mốc sương nào đó hoặc ở vùng đầm lầy rộng hàng chục mẫu chỉ vì ta tình cờ sinh ra ở đó.
- Anh đúng là một công dân thế giới thực sự rồi – Tôi nói một cách thán phục – Nhưng dường như là anh cũng thường hay chê bai lòng yêu nước thì phải.
- Một di tích của thời kỳ đồ đá – Coglan tuyên bố một cách hùng hồn – Tất cả chúng ta đều là anh em, dù là người Trung Hoa, người Anh quốc, người Zulu, người Patagonia [8] và người ở khúc quanh của dòng sông Kaw. Đến một ngày nào đó tất cả những niềm tự hào đẹp đẽ này về thành phố, bang hoặc miền hoặc đất nước của ai đó sẽ bị xóa sạch và tất cả chúng ta trở thành những công dân trên thế giới như bổn phận phải thế.
- Nhưng trong lúc anh đi lang thang ở những nước xa lạ, thế chẳng phải những suy nghĩ của anh không hướng về một nơi nào đó… một nơi thân yêu và… sao? – Tôi khăng khăng hỏi.
- Không mảy may một nơi nào cả – E. R. Coglan ngắt lời một cách khiếm nhã – cái khối vật chất gọi là quả đất, địa cầu hay hành tinh, hơi dẹt ở hai cực và được biết đến như là Trái Đất, chính là nơi tôi cư ngụ đấy. Tôi đã gặp gỡ không biết bao nhiêu công dân chạy theo vật chất của đất nước này ở nước ngoài. Tôi đã nhìn thấy những người dân bang Chicago ngồi trên chiếc thuyền gondola ở thành phố Venice vào một đêm trăng và ba hoa về con kênh thoát nước của họ. Tôi đã chứng kiến một người dân Phương Nam được dẫn đến bái kiến nhà vua nước Anh và anh ta thản nhiên trao cho vị hoàng đế thông tin là bà họ ngoại của anh ta có dây mơ rễ má về mặt hôn nhân với gia tộc Perkins của Charleston. Tôi có quen một người New York bị bọn thổ phỉ Afghanistan bắt cóc đòi tiền chuộc. Người của anh ta gửi tiền đến và anh ta trở về Kabul cùng với người đại diện. “Những người Afghanistan ư?” – những người bản xứ nói với anh ta qua phiên dịch. “Thôi được, cũng không đến nỗi chậm đấy chứ?” “Hừm, tôi không biết”, anh ta nói và bắt đầu kể lại cho bọn họ nghe về người lái xe tắc-xi trên Đại lộ Sáu và Đại lộ Broadway. Những ý nghĩ đó không hợp với tôi. Tôi đâu có bị trói buộc vào bất cứ điều gì không có đường kính là 8.000 dặm. Hãy cứ ghi tên tôi là E. Rushmore Coglan, người công dân của quả địa cầu.
Người công dân thế giới của tôi huênh hoang chào từ biệt tôi và bỏ đi vì anh ta nghĩ rằng anh ta đã gặp một ai đó qua cuộc đối thoại và qua hơi khói thuốc lá mà anh ta quen biết. Thế là tôi trơ khấc ngồi lại với cây dừa cạn tương lai, người đã say mềm rượu Wurzburger đến nỗi không còn khả năng nói lên khát vọng của mình là được đứng chót vót trên đỉnh một thung lũng, du dương trong gió.
Tôi ngồi suy tưởng về người công dân thế giới hiển nhiên của tôi và thắc mắc là làm cách nào nhà thơ lại có thể để mất anh ta được. Anh ta là sự khám phá của tôi và tôi tin anh ta. Làm thế nào nhỉ? ‘Con người được nuôi dưỡng từ đó, đi lại tấp nập, bám riết vào rìa những thành phố của mình như đứa trẻ bám lấy váy của mẹ chúng.’
Đối với E. Rushmore Coglan thì không phải vậy. Với việc toàn thế giới dành cho anh ta…
Tôi còn đang trầm tư mặc tưởng thì có một tiếng ồn thật to vang lên làm ngắt mất dòng suy tư và cuộc đụng độ xảy ra ở bên phần kia của quán cà phê. Tôi nhìn vượt lên trên những cái đầu của những ông bầu đang ngồi trên ghế thì thấy E. Rushmore Coglan đang đánh nhau ác liệt với một người lạ mặt. Họ đánh nhau giữa những cái bàn trông như những Titan [9], và thế là cốc chén kêu loảng xoảng. Hai người vồ lấy mũ của nhau và quật ngã nhau xuống đất, có tiếng thét của một cô gái có bộ tóc đen, trong khi đó cô gái có bộ tóc sáng lại cất tiếng hát bài ‘Teasing’.
Người công dân của thế giới còn đang bênh vực lòng kiêu hãnh và danh tiếng của Trái Đất thì những người hầu bàn xiết chặt lấy vòng vây hai người theo đội hình tam giác nổi tiếng và đẩy họ lui ra ngoài, thế mà họ vẫn còn nện nhau.
Tôi gọi McCathy, một anh chàng người Pháp, và hỏi nguyên nhân cuộc ẩu đả.
- Người có chiếc cà vạt đỏ (đó là người công dân thế giới của tôi đấy) nói rằng anh ta thấy nóng rực người lên khi nghe anh chàng kia nói đến những vỉa hè xấu xí và việc cung cấp nước tồi tệ ở cái nơi mà anh ta xuất thân.
- Trời, anh ta là công dân thế giới cơ mà, vậy… – Tôi kêu lên ngỡ ngàng.
- Anh chàng kia cứ lải nhải là anh ta bắt nguồn từ Mattawamkeag, xứ Maine – McCathy nói tiếp – và thế là anh này không chịu nổi sự lăng mạ nơi mình ở.
--------------------------------
Chú thích của dịch giả:
[1] Một hòn đảo nằm ngoài khơi bờ nam Long Island (những chú thích không có ghi chú gì thêm đều là của dịch giả).
[2] Một bang trước đây ở miền nam Ấn Độ, nay thuộc bang Andhra Pradesh.
[3] Một vùng ở Bắc Na Uy, Bắc Thuỵ Điển, Bắc Phần Lan, có người Lapp cư ngụ.
[4] Người dân Nam Thái Bình Dương.
[5] John Singleton Mosby, 1833-1916, đại tá liên bang trong cuộc nội chiến ở Mĩ.
[6] Công chúa Pocahontas, 1595-1617, con tù trưởng da đỏ Wahun Sosasook của một liên hiệp bộ tộc da đỏ, người đã kết hôn với một thực dân Anh. Người ta cho rằng nàng đã cứu thuyền trưởng John Smith.
[7] Một ngọn núi ở trung tâm bang Colorado, thuộc dãy Rockies.
[8] Vùng cao nguyên khô cằn ở cực nam của Argentina.
[9] Theo thần thoại Hy Lạp, đó là tên gọi những người con của Thần Uranus – Thần Bầu Trời – và Thần Gaea – Thần Đất.
➖➖➖
A COSMOPOLITE IN A CAFÉ
Bản gốc tiếng Anh của tác giả O. Henry.
Nguồn: https://www.gutenberg.org/
~
At midnight the café was crowded. By some chance the little table at which I sat had escaped the eye of incomers, and two vacant chairs at it extended their arms with venal hospitality to the influx of patrons.
And then a cosmopolite sat in one of them, and I was glad, for I held a theory that since Adam no true citizen of the world has existed. We hear of them, and we see foreign labels on much luggage, but we find travellers instead of cosmopolites.
I invoke your consideration of the scene—the marble-topped tables, the range of leather-upholstered wall seats, the gay company, the ladies dressed in demi-state toilets, speaking in an exquisite visible chorus of taste, economy, opulence or art; the sedulous and largess-loving garçons, the music wisely catering to all with its raids upon the composers; the mélange of talk and laughter—and, if you will, the Würzburger in the tall glass cones that bend to your lips as a ripe cherry sways on its branch to the beak of a robber jay. I was told by a sculptor from Mauch Chunk that the scene was truly Parisian.
My cosmopolite was named E. Rushmore Coglan, and he will be heard from next summer at Coney Island. He is to establish a new “attraction” there, he informed me, offering kingly diversion. And then his conversation rang along parallels of latitude and longitude. He took the great, round world in his hand, so to speak, familiarly, contemptuously, and it seemed no larger than the seed of a Maraschino cherry in a table d’hôte grape fruit. He spoke disrespectfully of the equator, he skipped from continent to continent, he derided the zones, he mopped up the high seas with his napkin. With a wave of his hand he would speak of a certain bazaar in Hyderabad. Whiff! He would have you on skis in Lapland. Zip! Now you rode the breakers with the Kanakas at Kealaikahiki. Presto! He dragged you through an Arkansas post-oak swamp, let you dry for a moment on the alkali plains of his Idaho ranch, then whirled you into the society of Viennese archdukes. Anon he would be telling you of a cold he acquired in a Chicago lake breeze and how old Escamila cured it in Buenos Ayres with a hot infusion of the chuchula weed. You would have addressed a letter to “E. Rushmore Coglan, Esq., the Earth, Solar System, the Universe,” and have mailed it, feeling confident that it would be delivered to him.
I was sure that I had found at last the one true cosmopolite since Adam, and I listened to his worldwide discourse fearful lest I should discover in it the local note of the mere globe-trotter. But his opinions never fluttered or drooped; he was as impartial to cities, countries and continents as the winds or gravitation.
And as E. Rushmore Coglan prattled of this little planet I thought with glee of a great almost-cosmopolite who wrote for the whole world and dedicated himself to Bombay. In a poem he has to say that there is pride and rivalry between the cities of the earth, and that “the men that breed from them, they traffic up and down, but cling to their cities’ hem as a child to the mother’s gown.” And whenever they walk “by roaring streets unknown” they remember their native city “most faithful, foolish, fond; making her mere-breathed name their bond upon their bond.” And my glee was roused because I had caught Mr. Kipling napping. Here I had found a man not made from dust; one who had no narrow boasts of birthplace or country, one who, if he bragged at all, would brag of his whole round globe against the Martians and the inhabitants of the Moon.
Expression on these subjects was precipitated from E. Rushmore Coglan by the third corner to our table. While Coglan was describing to me the topography along the Siberian Railway the orchestra glided into a medley. The concluding air was “Dixie,” and as the exhilarating notes tumbled forth they were almost overpowered by a great clapping of hands from almost every table.
It is worth a paragraph to say that this remarkable scene can be witnessed every evening in numerous cafés in the City of New York. Tons of brew have been consumed over theories to account for it. Some have conjectured hastily that all Southerners in town hie themselves to cafés at nightfall. This applause of the “rebel” air in a Northern city does puzzle a little; but it is not insolvable. The war with Spain, many years’ generous mint and watermelon crops, a few long-shot winners at the New Orleans race-track, and the brilliant banquets given by the Indiana and Kansas citizens who compose the North Carolina Society have made the South rather a “fad” in Manhattan. Your manicure will lisp softly that your left forefinger reminds her so much of a gentleman’s in Richmond, Va. Oh, certainly; but many a lady has to work now—the war, you know.
When “Dixie” was being played a dark-haired young man sprang up from somewhere with a Mosby guerrilla yell and waved frantically his soft-brimmed hat. Then he strayed through the smoke, dropped into the vacant chair at our table and pulled out cigarettes.
The evening was at the period when reserve is thawed. One of us mentioned three Würzburgers to the waiter; the dark-haired young man acknowledged his inclusion in the order by a smile and a nod. I hastened to ask him a question because I wanted to try out a theory I had.
“Would you mind telling me,” I began, “whether you are from—”
The fist of E. Rushmore Coglan banged the table and I was jarred into silence.
“Excuse me,” said he, “but that’s a question I never like to hear asked. What does it matter where a man is from? Is it fair to judge a man by his post-office address? Why, I’ve seen Kentuckians who hated whiskey, Virginians who weren’t descended from Pocahontas, Indianians who hadn’t written a novel, Mexicans who didn’t wear velvet trousers with silver dollars sewed along the seams, funny Englishmen, spendthrift Yankees, cold-blooded Southerners, narrow-minded Westerners, and New Yorkers who were too busy to stop for an hour on the street to watch a one-armed grocer’s clerk do up cranberries in paper bags. Let a man be a man and don’t handicap him with the label of any section.”
“Pardon me,” I said, “but my curiosity was not altogether an idle one. I know the South, and when the band plays ‘Dixie’ I like to observe. I have formed the belief that the man who applauds that air with special violence and ostensible sectional loyalty is invariably a native of either Secaucus, N.J., or the district between Murray Hill Lyceum and the Harlem River, this city. I was about to put my opinion to the test by inquiring of this gentleman when you interrupted with your own—larger theory, I must confess.”
And now the dark-haired young man spoke to me, and it became evident that his mind also moved along its own set of grooves.
“I should like to be a periwinkle,” said he, mysteriously, “on the top of a valley, and sing tooralloo-ralloo.”
This was clearly too obscure, so I turned again to Coglan.
“I’ve been around the world twelve times,” said he. “I know an Esquimau in Upernavik who sends to Cincinnati for his neckties, and I saw a goat-herder in Uruguay who won a prize in a Battle Creek breakfast food puzzle competition. I pay rent on a room in Cairo, Egypt, and another in Yokohama all the year around. I’ve got slippers waiting for me in a tea-house in Shanghai, and I don’t have to tell ’em how to cook my eggs in Rio de Janeiro or Seattle. It’s a mighty little old world. What’s the use of bragging about being from the North, or the South, or the old manor house in the dale, or Euclid avenue, Cleveland, or Pike’s Peak, or Fairfax County, Va., or Hooligan’s Flats or any place? It’ll be a better world when we quit being fools about some mildewed town or ten acres of swampland just because we happened to be born there.”
“You seem to be a genuine cosmopolite,” I said admiringly. “But it also seems that you would decry patriotism.”
“A relic of the stone age,” declared Coglan, warmly. “We are all brothers—Chinamen, Englishmen, Zulus, Patagonians and the people in the bend of the Kaw River. Some day all this petty pride in one’s city or State or section or country will be wiped out, and we’ll all be citizens of the world, as we ought to be.”
“But while you are wandering in foreign lands,” I persisted, “do not your thoughts revert to some spot—some dear and—”
“Nary a spot,” interrupted E. R. Coglan, flippantly. “The terrestrial, globular, planetary hunk of matter, slightly flattened at the poles, and known as the Earth, is my abode. I’ve met a good many object-bound citizens of this country abroad. I’ve seen men from Chicago sit in a gondola in Venice on a moonlight night and brag about their drainage canal. I’ve seen a Southerner on being introduced to the King of England hand that monarch, without batting his eyes, the information that his grand-aunt on his mother’s side was related by marriage to the Perkinses, of Charleston. I knew a New Yorker who was kidnapped for ransom by some Afghanistan bandits. His people sent over the money and he came back to Kabul with the agent. ‘Afghanistan?’ the natives said to him through an interpreter. ‘Well, not so slow, do you think?’ ‘Oh, I don’t know,’ says he, and he begins to tell them about a cab driver at Sixth avenue and Broadway. Those ideas don’t suit me. I’m not tied down to anything that isn’t 8,000 miles in diameter. Just put me down as E. Rushmore Coglan, citizen of the terrestrial sphere.”
My cosmopolite made a large adieu and left me, for he thought he saw some one through the chatter and smoke whom he knew. So I was left with the would-be periwinkle, who was reduced to Würzburger without further ability to voice his aspirations to perch, melodious, upon the summit of a valley.
I sat reflecting upon my evident cosmopolite and wondering how the poet had managed to miss him. He was my discovery and I believed in him. How was it? “The men that breed from them they traffic up and down, but cling to their cities’ hem as a child to the mother’s gown.”
Not so E. Rushmore Coglan. With the whole world for his—
My meditations were interrupted by a tremendous noise and conflict in another part of the café. I saw above the heads of the seated patrons E. Rushmore Coglan and a stranger to me engaged in terrific battle. They fought between the tables like Titans, and glasses crashed, and men caught their hats up and were knocked down, and a brunette screamed, and a blonde began to sing “Teasing.”
My cosmopolite was sustaining the pride and reputation of the Earth when the waiters closed in on both combatants with their famous flying wedge formation and bore them outside, still resisting.
I called McCarthy, one of the French garçons, and asked him the cause of the conflict.
“The man with the red tie” (that was my cosmopolite), said he, “got hot on account of things said about the bum sidewalks and water supply of the place he come from by the other guy.”
“Why,” said I, bewildered, “that man is a citizen of the world—a cosmopolite. He—”
“Originally from Mattawamkeag, Maine, he said,” continued McCarthy, “and he wouldn’t stand for no knockin’ the place.”
➖➖➖