
Chân dung tự họa (Self-Portrait), 1889, Musée d'Orsay
Lời tựa:
Starry Night (Đêm đầy sao) (tiếng Hà Lan: De sterrennacht) là một bức tranh của họa sĩ hậu ấn tượng người Hà Lan Vincent van Gogh. Được vẽ vào tháng 6 năm 1889, bức tranh miêu tả khung cảnh bên ngoài cửa sổ phòng bệnh của ông ở Saint-Rémy-de-Provence, miền Nam nước Pháp về đêm, mặc dù ông đã vẽ bức tranh vào ban ngày qua trí nhớ. Đêm đầy sao nằm trong bộ sưu tập của Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại (Museum of Modern Art) ở thành phố New York, một phần trong Di vật của Lillie P. Bliss, từ năm 1941. Bức tranh là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Van Gogh, đánh dấu bước ngoặt mang tính quyết định chuyển sang sự tự do sáng tạo to lớn hơn trong nghệ thuật của ông.
“Tiểu thuyết chiều thứ Bảy” xin trân trọng giới thiệu một bài phân tích về bức họa “Starry Night”. Có vô số các phân tích về “Starry Night” trên mạng Internet. Tuy nhiên, bài phân tích được giới thiệu ở đây có vẻ như mang tính chiều sâu hơn các bài khác. Tất nhiên, quan điểm này chỉ là chủ quan của người biên tập.
Post này đồng thời giới thiệu ca khúc “Vincent (Starry, Starry Night)” của Don McLean. Bài này Don McLean sáng tác năm 1971 nhân cảm hứng khi thưởng thức bức họa “Starry Night” và cuộc đời của Vincent van Gogh. Đi kèm là lời bài hát bản gốc bằng tiếng Anh và bản dịch ra tiếng Pháp. Bản chất bản dịch này là cóp nhặt từ Internet. 😊
***
Phân tích bức họa “Starry Night”

Bố cục
Bầu trời đêm được mô tả bởi Van Gogh trong bức tranh Starry Night tràn ngập những đám mây xoáy, những ngôi sao lấp lánh và mặt trăng lưỡi liềm sáng. Khung cảnh làm cho người xem liên tưởng đến bầu trời xoáy của Van Gogh, hướng người xem đi vòng quanh bức tranh, trong không gian giữa các ngôi sao và các đường viền uốn lượn tạo ra hiệu ứng tách bạch từng điểm sáng. Những yếu tố nội tại này làm cho bức họa như có dòng chảy lượn quanh và các đường viền tạo điểm khác biệt rất quan trọng so với những họa sỹ theo trường phái Ấn tượng khác. Vì vậy, bức họa Starry Night khác biệt với kỹ thuật trường phái Ấn tượng của thế kỷ 19.
Trong Starry Night, đường viền uốn lượn là một hình thức biểu đạt và chúng được sử dụng để truyền cảm xúc. Nhiều người cảm thấy rằng cuộc tìm kiếm hỗn loạn của Van Gogh để vượt qua bệnh tật của mình được phản ánh trong sự mờ ảo của bầu trời đêm. Ngôi làng được sơn màu tối nhưng các cửa sổ sáng rực tạo cảm giác thanh thoát. Ngôi làng yên bình so với bầu trời đêm đầy kịch tính và sự im lặng của màn đêm gần như có thể được cảm nhận trong Starry Night (Đêm đầy sao). Các gác chuông trị vì ngôi làng là tượng trưng cho sự hòa hợp, thống nhất của thị trấn. Về mặt bố cục, gác chuông nhà thờ tạo ấn tượng về kích thước và sự cô lập.
Ở phía trước bên trái là một cây bách uốn cong - chi tiết này thường được liên tưởng đến tang tóc (Van Gogh sau này đã tự vẫn). Tuy nhiên, theo một nghĩa khá, cây bách đồng thời cũng tượng trưng cho sự trường tồn, bất diệt. Cây bách được vẽ uốn lượn giống như bầu trời với những đường nét lỏng giúp tăng cường dòng chảy và sự hài hòa của bức họa Starry Night. Trong bức họa, cây bách vươn lên bầu trời, tượng trưng cho sự kết nối giữa mặt đất và thiên đường.
Pha màu
Sự lựa chọn màu sắc của Van Gogh trong Starry Night đã gây nhiều tranh luận, đặc biệt là sự thống trị của màu vàng. Một số người tin rằng Van Gogh có thể đã bị nhiễm độc chì hoặc một loại bệnh não nào đó – chỉ có thể như vậy mới lý giải được việc sử dụng màu sắc kỳ lạ không những trong bức họa này mà còn trong các bức họa khác của ông.
Việc sử dụng màu trắng và màu vàng của Van Gogh tạo ra hiệu ứng xoắn ốc và thu hút sự chú ý lên bầu trời. Các đường thẳng đứng như cây bách và tháp nhà thờ nhẹ nhàng phá cách bố cục mà không làm giảm đii bầu trời đêm rực rỡ được miêu tả trong Starry Night (Đêm đầy sao).
Sự lựa chọn màu xanh đậm và xanh lá cây của Vincent Van Gogh, được bổ sung bằng những nét màu xanh bạc hà cho thấy sự phản chiếu của mặt trăng. Các tòa nhà ở trung tâm của bức tranh là những khối nhỏ màu vàng, cam và xanh lá cây với một chút màu đỏ ở bên trái của nhà thờ. Sự thống trị của màu xanh trong Starry Night được cân bằng bởi màu cam của các yếu tố bầu trời đêm.
Van Gogh vẽ nên màu sắc phong phú của đêm và điều này tương ứng với tính cách thực sự của Starry Night này, theo đó màu sắc được sử dụng để gợi cảm xúc.
Nguồn ánh sáng
Niềm đam mê về đêm của Van Gogh được thể hiện rõ nét trong bức tranh Starry Night, nơi bầu trời rực rỡ nằm bên trên thị trấn yên tĩnh. Dường như Van Gogh đang đối lập giữa sự sống và cái chết với những ngôi sao sáng và một ngôi làng yên bình, ảm đạm. Nguồn sáng chính là những ngôi sao sáng và trăng lưỡi liềm.
Tâm trạng, Giai điệu và Cảm xúc
Có nhiều cách giải thích khác nhau về Starry Night và một trong số đó là: bức họa mô tả hy vọng. Dường như Van Gogh đã cho thấy rằng ngay cả với một đêm tối như thế này vẫn có thể nhìn thấy ánh sáng trong cửa sổ của những ngôi nhà. Hơn nữa, với những ngôi sao sáng lấp đầy bầu trời, luôn có ánh sáng để dẫn dắt bạn. Bức họa như gợi cảm tưởng Van Gogh cuối cùng đã được chữa khỏi căn bệnh và đã tìm thấy thiên đường của mình. Ông cũng biết rằng trong cái chết, ông sẽ bình an và khắc họa điều này bằng cách sử dụng màu sắc táo bạo trong bức tranh Starry Night (Đêm đầy sao).
Starry Night cho thấy sức mạnh to lớn của thiên nhiên, ngọn tháp nhà thờ và cây bách - đại diện cho con người và thiên nhiên - cả hai đều hướng về thiên đàng.
Nét vẽ
Người xem có thể dễ dàng nhận thấy tính độc đáo trong Starry Night của Van Gogh là nét vẽ dày và xoáy. Có thể nào chính những cơn đau trong cơ thể đã bi kịch hóa nét vẽ của ông? Nhưng không, rõ ràng là có một sự nhất quán trong toàn bộ bức tranh về nét vẽ, làm tăng thêm chiều sâu cũng như kết cấu phong phú cho tác phẩm nghệ thuật này.
***
Bài hát: “Vincent (Starry, Starry Night)”
Tác giả: Don McLean
Don McLean - Vincent ( Starry, Starry Night) With Lyrics
Lời bài hát:
*
Vincent (Starry, Starry Night)
|
Vincent (Nuit très étoilée)
|
Starry, starry night
|
Une nuit très étoilée,
|
Paint your palette blue and grey
|
Peins ta palette de bleu et de gris.
|
Look out on a summer's day
|
Recherche un jour d'été
|
With eyes that know the darkness in my soul
|
Avec tes yeux qui connaissent l'obscurité de mon âme,
|
Shadows on the hills
|
Des ombres sur la colline.
|
Sketch the trees and daffodils
|
Dessine les arbres et des jonquilles,
|
Catch the breeze and the winter chills
|
Traduis la brise et la froideur de l'hiver
|
In colours on the snowy linen land
|
Avec des couleurs sur la toile enneigée.
|
|
|
Now I understand
|
Maintenant je comprends
|
What you tried to say to me
|
Ce que tu essayais de me dire
|
And how you suffered for your sanity
|
Et comment tu souffrais pour ta santé mentale
|
And how you tried to set them free
|
Et comment tu as essayé de te libérer.
|
They would not listen
|
Ils n'écouteraient pas,
|
They did not know how
|
Ils ne savaient pas comment.
|
Perhaps they'll listen now
|
Peut-être vont-ils écouter maintenant.
|
|
|
Starry, starry night
|
Une nuit très étoilée,
|
Flaming flowers that brightly blaze
|
Des fleurs flamboyantes et lumineuses,
|
Swirling clouds and violet haze
|
Des nuages qui tourbillonnent et une brume violette
|
Reflect in Vincent's eyes of china blue
|
Se reflète dans les yeux de Vincent de couleurs bleu de chine
|
Colours changing hue
|
Changeant la teinte
|
Morning fields of amber grain
|
Des champs de blés couleur de l'ambre, au matin.
|
Weathered faces lined in pain
|
Des visages usés par le mauvais temps, alignés dans la douleur
|
Are soothed beneath the artists' loving hand
|
Sont apaisés sous la main bienveillante de l'artiste.
|
|
|
Now I understand
|
Maintenant je comprends
|
What you tried to say to me
|
Ce que tu essayais de me dire
|
And how you suffered for your sanity
|
Et comment tu souffrais pour ta santé mentale
|
And how you tried to set them free
|
Et comment tu as essayé de te libérer.
|
They would not listen
|
Ils n'écouteraient pas,
|
They did not know how
|
Ils ne savaient pas comment.
|
Perhaps they'll listen now
|
Peut-être vont-ils écouter maintenant.
|
|
|
For they could not love you
|
En effet, ils ne pouvaient pas t'aimer
|
But still your love was true
|
Mais pourtant ton amour était réel.
|
And when no hope was left inside
|
Et quand il n'y avait plus d'espoir en toi,
|
On that starry, starry night
|
Pendant cette nuit très étoilée,
|
You took your life as lovers often do
|
Tu as mis fin à ta vie comme le font souvent des amoureux.
|
But I could have told you Vincent
|
Mais j'aurais pu te dire, Vincent:
|
This world was never meant for one as beautiful as you
|
Ce monde n'avait pas de sens pour quelqu'un beau comme toi.
|
|
|
Like the strangers that you've met
|
Comme les étrangers que tu as rencontré,
|
The ragged men in ragged clothes
|
Les hommes avec des vêtements en loques
|
The silver thorn of bloody rose
|
L'épine argentée de la rose de sang
|
Lie crushed and broken on the virgin snow
|
Était écrasée par terre sur la neige vierge.
|
|
|
Now I think I know
|
Maintenant, je crois que je sais
|
What you tried to say to me
|
Ce que tu essayais de me dire
|
And how you suffered for your sanity
|
Et comment tu souffrais pour ta santé mentale
|
And how you tried to set them free
|
Et comment tu as essayé de te libérer.
|
They would not listen
|
Ils n'écouteraient pas,
|
They're not listening still
|
Ils n'écoutent pas encore
|
Perhaps they never will...
|
Peut-être ne vont-ils jamais écouter...
|
***
➖ ➖ ➖